Sitsch Johann

Z e-ncyklopedia

Sitsch Jan von (1552-1608), biskup wrocławski

Urodził się 18 sierpnia 1552 w Ściborzu koło Otmuchowa w rodzinie Jakuba i Katarzyny. Pochodził ze szlacheckiego rodu zamieszkałego na Śląsku. Pobierał naukę w gimnazjum w Nysie, a potem rozpoczął studia prawnicze w Krakowie i Wiedniu. Święceń kapłańskich udzielił mu bp Marcin Gersmann. Został członkiem kapituły katedralnej, a później także jej prepozytem. Był również kanonikiem kapituły kolegiackiej w Głogowie. 18 lutego 1600 powierzono mu funkcję biskupa wrocławskiego. 21 stycznia 1601 odebrał prekonizację papieską, a swój urząd objął 21 lutego tego samego roku. Został także desygnowany przez cesarza Rudolfa II namiestnikiem Śląska.

Po nominacji na biskupa Jan Sitsch starał się z wielkim zapałem podejmować reformy na terenie swojej diecezji. Był wielkim zwolennikiem podjęcia reform w duchu Soboru Trydenckiego. W 1606 roku zwołał synod diecezjalny, który miał na celu odrodzenie życia religijnego, a także bardziej dogłębne wprowadzenie postanowień Soboru Trydenckiego. Był wielkim orędownikiem kultu Maryi, a także dążył do publikacji wielu dzieł teologicznych. Z powodu braku kapłanów w swojej diecezji, dążył do zaangażowania w pracy duszpasterskiej księży spoza diecezji, a także oddziaływał na odnowę życia zakonnego, przede wszystkim cystersów. Biskup stanowczo występował przeciwko protestantom, aby nie otrzymywali urzędów państwowych. Kontaktował się w tym celu z cesarzem Rudolfem II, ale nie za każdym razem mógł liczyć na akceptację ze strony władcy. Przede wszystkim pragnął odnowy religii katolickiej na terenie własnego księstwa nyskiego. Swoim przykładem pociągał innych władców, jak na przykład Abrahama von Dohna, który nakazywał na podległym mu terenie przyjmować wyznanie katolickie. Dzięki wielu poświęceniom biskupowi Sitschowi udało się w niektórych świątyniach ewangelickich przywrócić kult katolicki. Szczególnie wielu ludzi ze stanu szlacheckiego zdecydowało się dzięki staraniom biskupa powrócić do wyznawania religii katolickiej.

Pomimo takiego zdecydowanego postępowania biskup Sitsch był niesprawiedliwie oskarżany przez nuncjusza apostolskiego Pragi o zbytnią tolerancję wobec innowierców. Jednakże ówczesny papież Paweł V nie dał wiary tym pomówieniom i 16 października 1605 wysłał pokojowy list do biskupa Sitscha. Wobec tego biskup przesłał papieżowi w odpowiedzi list datowany na 6 listopada 1605, opisując swoje działania, dzięki którym udało mu się pozyskać wielu nowych katolików, a także trudności temu towarzyszące.

Majątek zapisany w testamencie, który biskup Sitsch sporządził 16 kwietnia 1608 dzielił się na trzy części. Pierwsza część miała być przeznaczona dla rodziny, kolejna na ukończenie dzieł fundacji artystycznej, która powstała z inicjatywy biskupa, natomiast ostatnia część majątku miała trafić do ludzi ubogich. Fundacja biskupa Sitscha przyczyniła się do powstania ołtarza w kościele pw. św. Jakuba w Nysie. W jednej z kondygnacji ołtarza umiejscowiono postać św. Henryka. Był to wyraz prośby biskupa o wspomożenie rekatolicyzacji Śląska przez wstawiennictwo świeckiego władcy, św. Henryka.

Biskup Jan Sitsch pozostawał na urzędzie biskupa przez osiem lat. Zmarł 25 kwietnia 1608 w Nysie; przyczyną była gruźlica. Jego ciało pochowano w kościele kolegiackim pod wezwaniem św. Jakuba w Nysie, który stał się miejscem pochówku wrocławskich biskupów.

Bibliografia

J. Pater, Poczet biskupów wrocławskich, Wrocław 2000; J. Mandziuk, Historia Kościoła katolickiego na Śląsku, t. 2, Warszawa 1995.