Rękas Michał

Rękas Michał (1895-1964)

Urodził się 28 września 1895 w Łanach Polskich (parafia Kamionka Strumiłowa) w rodzinie małorolnego chłopa. Studiował w Seminarium Duchownym Archidiecezji Lwowskiej obrządku łacińskiego i na Wydziale Teologicznym UJK we Lwowie. Święcenia kapłańskie otrzymał 30 maja 1919 z rąk abpa J. Bilczewskiego we Lwowie. Pracował w duszpasterstwie jako wikariusz kolejno w Tarnopolu, Złoczowie i w Bazylice Archikatedralnej we Lwowie. W latach 1924–1926, w związku z chorobą gruźlicy płuc, przebywał na leczeniu. W latach 1926-1933 był prefektem w seminarium duchownym i kapelanem Państwowego Szpitala dla Umysłowo Chorych we Lwowie na Kulparkowie. Od maja 1929 roku był założycielem i pierwszym sekretarzem generalnym Diecezjalnego Sekretariatu Apostolstwa Chorych. Prymas Polski, 20 czerwca 1930, przemianował Diecezjalny Sekretariat w Krajową Centralę Apostolstwa Chorych z siedzibą we Lwowie przy ul. Batorego 6, którego sekretarzem generalnym do 1964 roku był ks. M. Rękas.

Równocześnie, kierując Apostolstwem, był kapelanem szpitala miejskiego i administratorem kościoła św. Łazarza we Lwowie. Inicjatywy prowadzonego przez niego Apostolstwa sprowadzały się do pomagania chorym twórczego przeżywania swojego cierpienia i stworzenia swoistej wspólnoty ludzi chorych. W ramach Apostolstwa wydawano miesięcznik „Apostolstwo Chorych” (1929–1939 we Lwowie i od 1946 roku w Katowicach). Na falach Polskiego Radia Lwów (1930-1939) i Polskiego Radia Katowice (1946-1949) emitowano też audycje dla chorych.

Po przeżyciach wojny i okupacji w lutym 1945 roku zwrócił się z prośbą do kilku biskupów polskich, w tym do biskupa katowickiego, o możliwość przeniesienia się i prowadzonej przez niego centrali Apostolstwa Chorych w granice Polski. Ostatecznie bp S. Adamski zaprosił 9 sierpnia 1945 ks. Rękasa i centralę Apostolstwa do Katowic. W związku ze staraniami o przeniesienie centrali Apostolstwa Chorych do Katowic pośredniczył m.in. w 1945 roku w korespondencji bpa S. Adamskiego i wysiedlanego ze Lwowa metropolity lwowskiego Eugeniusza Baziaka dotyczącej głównie rozlokowywania w Polsce wysiedlonych z archidiecezji lwowskich księży. Bp S. Adamski pisał 11 lipca 1945 do księdza: Niechaj zgłaszają się do mnie po przybyciu do Katowic, będę ich mógł kierować do Administracji Apostolskich na nowych terenach.

W sierpniu 1945 roku pytał księdza, ile jeszcze księży musi opuścić Lwów, aby można było im przygotować wystarczającą liczbę nowych miejsc pobytu i pracy. Korzystając z pośrednictwa księdza informował 20 lipca 1946 przebywającego już w Przemyślu arcybiskupa lwowskiego o księżach pracujących już na terenie katowickiej diecezji oraz o przebiegu rozlokowywania innych jego księży na terenie Polski. Ks. M. Rękas oprócz pracy związanej z kierownictwem Apostolstwa zdobył 12 kwietnia 1951 na Uniwersytecie Warszawskim doktorat z teologii. Otrzymawszy misję kanoniczną od 15 grudnia 1954 został na ATK w Warszawie adiunktem prowadząc wykłady na temat duszpasterstwa chorych, a od 15 lutego 1955 wykładał dodatkowo teologię pastoralną. Przed II wojną światową został odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi. Zmarł 15 lutego 1964 i spoczął na cmentarzu w Katowicach przy ul. Francuskiej.

Bibliografia

J. Krętosz, Duchowieństwo Archidiecezji Lwowskiej na terenie Diecezji Katowickiej po 1945 r. SSHT 2004, t. 37, z. 2, s. 203-219; J. Żurek, Ruch "księży patriotów" w województwie katowickim w latach 1949-1956, Warszawa-Katowice 2009, s. 76 i nn.; S. Michałowski, Rękas Michał (hasło), [w:] Słownik biograficzny katolickiego duchowieństwa śląskiego XIX i XX wieku, red. J. Pater, Katowice 1996, s. 348-349; Cz. Podlewski, Apostolstwo chorych, "Z tej Ziemi. Śląski kalendarz katolicki na rok 1993", Katowice 1992, s. 170-174; WD 1964, nr 3-4, s. 49; J. Mandziuk, Rękas Michał (1895-1964), SPTK, t. 7, Warszawa 1983, s. 27-33.