Paweł IV (1476-1559), papież
Giovanni Pietro Carafa urodził się w 1476 roku w Sant’ Angelo della Scala w Avellino, w rodzinie Giovanniego Antonia Carafy i Vittorii Camponeschi. Już w młodym wieku poświęcił się studiowaniu języków: hebrajskiego, greckiego i łaciny. O jego edukację dbał wuj, kardynał Oliviero Carafa. W 1494 roku wstąpił do stanu duchownego, a 11 lat później został biskupem Chieti, gdzie założył zakon teatynów. Pragnął odnowy ówczesnego Kościoła. W 1542 roku wszedł w skład trybunału Rzymskiej Inkwizycji, gdzie był znany ze swojej bezkompromisowości.
Tron papieski objął w 1555 roku, mając 79 lat. Mimo swojego wieku odznaczał się ogromną ilością energii. Przyjął imię Paweł IV. Swój pontyfikat poświęcił naprawie obyczajów Kościoła, walce z herezją i protestantyzmem. Był niezwykle surowy i nieugięty, oschły nawet wobec osób znaczących i bliskich. Pomagał i wspierał swoich krewnych, ale potrafił też ich publicznie potępiać z powodu nagannych obyczajów. Jako papież usprawnił działalność trybunału inkwizycyjnego oraz przyczynił się do opublikowania pierwszego oficjalnego Indeksu ksiąg zakazanych. Przyczynił się także do zamknięcia Żydów w gettach i obłożenia wysokimi podatkami, ponieważ uważał ich za sprzymierzeńców protestantów, a dla rozpoznania kazał im nosić niebieskie chusty. Ogromną nadzieję pokładał w przestrzeganiu celibatu oraz zasad obyczajności wśród osób świeckich, czym naraził się zdemoralizowanej części społeczeństwa. W Rzymie przeprowadzał ścisłe zarządzenia reformatorskie, stosując terror i nadzór policyjny. Z Rzymu wygnano wtedy 113 biskupów, którzy opuścili bezprawnie swe diecezje, a ze wszystkich domów i zaułków wyprowadzono setki mnichów przebywających poza macierzystymi klasztorami. Kobietom natomiast zabraniał noszenia sukien z głęboko wyciętymi dekoltami. Paweł IV zmarł 19 sierpnia 1559. Jego sposób bycia – oschłość i nieugiętość, sprawiły, że nie zyskał sympatii wśród społeczeństwa Rzymu. Po jego śmierci mieszkańcy Rzymu wdarli się do pałacu inkwizycji, a następnie zburzyli jego pomnik na Kapitolu. Pierwotnie pochowano go w grotach watykańskich, ponieważ obawiano się zbezczeszczenia zwłok, a dopiero w 1566 roku ciało przeniesiono do rzymskiej bazyliki Najświętszej Maryi Panny powyżej Minerwy.
Bibliografia
Leksykon papieży, Kraków 2008.
