Parafia Matki Bożej Szkaplerznej w Gierałtowicach

Gierałtowice to wieś położona w powiecie gliwickim. Liczy 3752 mieszkańców (dane z 2008 r.) W źródłach pierwsza wzmianka dotycząca Gierałtowic pojawiła się w 1295 roku. Czas lokacji osady został natomiast umiejscowiony pomiędzy 1280 i 1295 rokiem. Wieś powstała na obszarze 40 łanów flamandzkich; a jej zasadźcą - potem zaś pierwszym sołtysem - był prawdopodobnie pochodzący z Niemiec niejaki Gerhard (spolszczone Gieralt). Stąd też nazwa miejscowości.

Gierałtowice początkowo stanowiły własność książęcą, w ręce prywatne przechodząc w XIV wieku. Wtedy też wieś posiadała już własny kościół pw. św. Katarzyny, zbudowany na niewielkim wzniesieniu. W źródłach nie zachowały się informacje na temat tego, kto był pierwszym proboszczem i kto zbudował kościół. Gdy spłonął, w latach 1534-1538 na jego fundamentach zbudowano nowy. Jego fundatorem był Stanisław Dąbrowa. Sama zaś wieś w tym czasie znajdowała się w rękach Gierałtowskich, posiadających patronat nad kościołem i probostwem. Ich herb rodowy był umieszczony na ławce kolatorskiej. W czasie reformacji kościół znajdował się w rękach protestantów. Po tym okresie, dzięki staraniom proboszcza ks. Wojciecha Riedla kościół został odrestaurowany. W latach 1975-1976 przeniesiono go do Wielopola.

Nowy kościół pw. Matki Boskiej Szkaplerznej został postawiony w latach 30. XX wieku. Jego budowę rozpoczęto w 1932 roku na tzw. parceli «kotwicowskiej», jeszcze w 1700 roku podarowanej parafii przez Katarzynę Schick, właścicielkę dominium. Kamień węgielny poświęcił ks. prałat Aleksander Skowroński z Mikołowa. Prace budowlane - według projektu inż. Śliwińskiego - prowadził Walenty Niedoba z Niedobczyc. Ich koszt - w stanie surowym - oszacowano na 297 tys. zł. Kościół zwrócony w kierunku południowym zbudowano w stylu neobarokowym. Postawiono też wieżę o wysokości 50 m. Wystrój wnętrza zaprojektował i wykonał Ludwik Konarzewski z Istebnej. Witraże natomiast powstały w Śląskiem Zakładzie Witraży - Romańczuk-G. Geinzel w Siemianowicach Śl. 25 listopada 1934 bp Stanisław Adamski dokonał konsekracji kościoła.

W prezbiterium został umieszczony ołtarz główny z ponad 2 m tabernakulum ozdobionym rzeźbą Wieczerzy Pańskiej. W środkowej części znajduje się baldachim z wielką kopułą bazylikową, przeznaczony do wystawienia Przenajświętszego Sakramentu. Został on otoczony wysokimi, złożonymi kolumnami, a na ich szczycie wśród chmur i aniołów na wielkiej kuli podtrzymującej ziemię siedzi Matka Boska Szkaplerzna z Dzieciątkiem na ręku. W środkowej części kolumnady znajdują się trzy wielkie figury: św. Jacka, św. Czesława i bł. Bronisławy. Z prawej strony pomiędzy kolumnami została umieszczona figura św. Jana, a z lewej św. Katarzyny - patronki starego kościoła. W ten sposób artysta przedstawił symboliczną łączność nowego kościoła ze starym. Na kulistym stropie ołtarzowym znajduje się fresk przedstawiający Jezusa Chrystusa i 7 sakramentów świętych. Lewy ołtarz boczny nosi wezwanie św. Józefa. Prawy ołtarz, zwany polskim, został poświęcony Matce Boskiej Królowej Polski. W górnej części ściany oddzielającej prezbiterium od nawy głównej został umieszczony fresk Wniebowstąpienia Pańskiego.

Bractwa i stowarzyszenia

Aktualnie w parafii działają następujące grupy:

Proboszczowie

ks. Tomasz Zdzichowski (Zdrichowski) (1640-1652)
ks. Jerzy Bianty (Biasa) (1652-1655)
ks. Wawrzyniec Korblowicz (1655-1675)
ks. Planca (Płonka) Michał Samuel (1676-1714)
ks. Jan Józef Kalus (1714-1740)
ks. Jan Teofil Suchanek (1740-1748)
ks. Błażej Bogdoń (1748-1751)
ks. Jerzy Brzózka (1751-1777)
ks. Walenty Gawliczek (1777-1822)
ks. Józef Filip Moroń (1822-1865)
ks. Ludwik Bolik (1865-1902)
ks. Władysław Robota (1925-1939)
ks. Teodor Rak substytut (1939-1942), administrator (1942-1947)
ks. Paweł Janik administrator (1947-1957), proboszcz (1957-1958)
ks. Wojciech Riedel administrator (1958-1967)
ks. Franciszek Żebrok (1967-1970)
ks. Zygmunt Podlejski (1970-1978)
ks. Norbert Niemiec (1978-1987)
ks. Marian Kasperczyk (1987-2012)
ks. Marek Sówka (2012-nadal)

Bibliografia

Dekret dot. zmiany granic parafii, WD 1935, nr 7-8, s. 253; H. Polak, Siedem wieków Gierałtowic, Gliwice 1997; Straty wojenne. Zabytkowe dzwony utracone w latach 1939-1945 w granicach Polski po 1945, t. 3 województwo śląskie, cz. 1 diecezja katowicka wraz z częścią diecezji częstochowskiej, opr. P. Nadolski, Katowice 2008, s. 125-126; Ł. Hańczur, Apostolska działalność ruchów religijnych i stowarzyszeń katolickich w parafii Gierałtowice w XX wieku, Katowice 2007, praca mgr mps w Bibliotece WTL UŚ w Katowicach Kościółki ziemi rybnicko-wodzisławskiej, oprac. J. Szlesak, K. Drewniok [b.m.r.w.]; D. Adamska-Heś, R. Heś, R. Szołtysek, Dzieje zamku w Chudowie, Katowice 2001, s. 25; A. Żukowski, A. Gudzik, Szlakami Zielonego Śląska 1, Czerwionka-Leszczyny 2010, s. 152-154.