Nyga Mateusz

Z e-ncyklopedia

Nyga Mateusz (1765-1839), proboszcz w Mysłowicach

Urodził się 9 września 1765 w Bieruniu Starym w rodzinie Antoniego i Katarzyny z d. Kocurek. Uczył się w szkole parafialnej, potem w gimnazjum oo. cystersów w Rudach. Następnie studiował teologię we Wrocławiu. Święcenia kapłańskie przyjął we wrześniu 1791 roku. W listopadzie 1791 roku został mianowany wikariuszem w mysłowickiej parafii NSPJ. Ponieważ ówczesny proboszcz mysłowicki ks. Dunin poza probostwem mysłowickim miał jeszcze w Mikołowie trzy kanonikaty, a nie rezydował ani w Mikołowie ani w Mysłowicach, zlecił ks. Nydze zarząd parafią mikołowską. Ks. Nyga był komendarzem w Mikołowie od marca 1792 roku aż do śmierci ks. Dunina (grudzień 1794 roku). Po pięciu latach, w 1800 roku został proboszczem w Mysłowicach. Wkrótce, dzięki poparciu ordynata Mieroszewskiego został mianowany zastępcą dziekana (actuarius circuli) dekanatu bytomskiego i inspektorem szkolnym powiatu pszczyńskiego.

Po pożarze drewnianego kościoła pw. Krzyża Świętego w 1807 roku, ks. Nyga wybudował nowy, murowany kościół. W 1811 roku założył nowy cmentarz przy ul. Mikołowskiej, a w 1827 roku wybudował nową szkołę. Ks. Nyga należał do tych księży śląskich, którzy wyrazili na piśmie protest wobec postawy bpa Sedlnickiego w sprawie małżeństw mieszanych.

Za jego czasów parafia mysłowicka, wraz z całym dekanatem bytomskim, zmieniła swoją przynależność diecezjalną: z diecezji krakowskiej do diecezji wrocławskiej. Podczas jego proboszczowania odłączyła się parafia w Niwce.

Jest autorem łacińskich wierszy, napisanych w latach 1804 i 1813, a charakteryzujących w tzw. dystychach wszystkich księży z dekanatu bytomskiego i pszczyńskiego, niektórych świeckich, a także okolicznych pastorów. Dystychy ks. Nygi uległy zapomnieniu, przywróciła ich współczesnemu czytelnikowi publikacja w drugim tomie Roczników Towarzystwa Przyjaciół Nauk na Śląsku (1930). Był znakomitym mówcą i kaznodzieją. Swój bogaty księgozbiór liczący ok. 400 pozycji przekazał w testamencie parafii. Zmarł w marcu 1839 roku po krótkiej chorobie spowodowanej przeziębieniem w kościele. Spoczął na starym cmentarzu w Mysłowicach.

Bibliografia

J. Kudera, Historia kościoła parafialnego w Bieruniu, Bieruń 1996, s. 132-134; J. Kudera, Dystychy łacińskie ks. Mateusza Nygi z Mysłowic, "Roczniki Towarzystwa Przyjaciół Nauk na Śląsku", t. 3 (1930), s. 281-291; J. Nyga, Nyga Mateusz (hasło), [w:] Słownik biograficzny ziemi pszczyńskiej, s. 203-204.