Milcjades

Z e-ncyklopedia

Św. Milcjades, papież

Milcjades lub Melchiades, w Liber Pontificalis znajdziemy informację iż był Afrykaninem, jednak bardziej prawdopodobne jest, że był z pochodzenia Rzymianinem. Jego pontyfikat trwał od 2 lipca 311 do 10 stycznia 314, zatem 2 lata, 6 miesięcy i 1 tydzień.

Za pontyfikatu Marcelina był prezbiterem i sto lat później został oskarżony przez donatystów o udział w jego apostazji; za jego życia raczej nie wysuwano podobnych oskarżeń. Cesarz Maksencjusz nakazał zwrot posiadłości kościelnych, włącznie z ziemią i budynkami, które zostały skonfiskowane na początku prześladowań Dioklecjana w 303 r. Papież posłał dwóch diakonów, Kasjana i Stratusa, z reskryptem cesarskim do prefekta miejskiego, by oficjalnie domagali się zwrotu utraconego mienia. Dzięki temu Kościół z papieżem na czele mógł obchodzić święta Wielkanocy 13 kwietnia 312, w poczuciu bezpieczeństwa i ciesząc się z ponownego posiadania świętych miejsc, które zostały utracone przez prześladowania. Milcjades prawdopodobnie spotkał się z cesarzem Konstantynem Wielkim po jego zwycięstwie nad Maksencjuszem przy moście Mulwijskim w październiku 312 roku. Konstantyn zaledwie stał się cesarzem, a papież otrzymał od niego siedzibę jego drugiej żony Fausty, na Monte Celio, Pałac Laterański, który stał się odtąd rezydencją papieży. Dzięki gościnie udzielonej przez Faustę w Lateranie, Kościół zawdzięcza miejsce, które weszło do dziejów Kościoła i uzyskało w Rzymie znaczenie co najmniej równie ważne jak Watykan. Niecały rok później grupa rygorystów w Afryce Północnej zakwestionowała wybór na biskupa archidiakona Cecyliana z Kartaginy, ponieważ uważano że został wyświęcony w sposób nieważny przez biskupa, który w czasie prześladowań miał wydać święte księgi poganom. Zwrócono się z prośbą o rozwiązanie konfliktu do Konstantyna, ten jednak powierzył rozstrzygnięcie sporu Milcjadesowi i trzem biskupom galicyjskim, którzy mieli mu pomóc. Jest to dowód wysokiego autorytetu stolicy rzymskiej, uznawanego zarówno przez władze kościelne, jak i państwowe.

Papież przekształcił rządową komisję dochodzeniową i w październiku 313 roku zwołał do Rzymu synod. Dołączył do siebie piętnastu biskupów italskich. Odbył się on w pałacu laterańskim, niedawno przedtem podarowanym przez cesarza biskupowi rzymskiemu na rezydencję. 3 października 131 synod wydał orzeczenie, w którym stwierdził, że Cecylian jest pełnoprawnym biskupem Kartaginy, ekskomunikował Donata domagającego się ponownego chrztu świeckich oraz ponownych święceń dla księży, którzy załamali się pod wpływem prześladowań. Milcjades dążył do odizolowania Donata, gdyż ten proponował powrót do jedności innym dysydenckim biskupom afrykańskim na warunkach, które umożliwiłyby im zachowanie statusu biskupa. Decyzje te rozczarowały donatystów i skłoniły do późniejszego szerzenia pogłosek na temat zachowania Milcjadesa w okresie prześladowań. Odwołali się oni następnie do Konstantyna, który zwołał do Arles na 1 sierpnia 314 synod przedstawicieli wszystkich zachodnich prowincji, chociaż papież wydał edykt, cesarz nie uznał go za ostateczny. Jednak w momencie zebrania synodu, papież już nie żył. Został pochowany w niezidentyfikowanym miejscu na cmentarzu św. Kaliksta przy Via Appia.

  • Kościół czci Milcjadesa jako świętego 10 grudnia.

Bibliografia

J.N.D. Kelly, Encyklopedia papieży, Warszawa 1997; F.K. Seppelt, K. Loffler, Dzieje papieży: od początków kościoła do czasów dzisiejszych. Tom 1, Gutenberg-Print, Warszawa 1995; Jaques Mercier, Dwadzieścia wieków historii Watykanu, Warszawa 1986; H. Fross, F. Sowa, Księga imion i świętych. T. 4, M-P, Kraków 2000; Encyklopedia katolicka - tom 12, Lublin 2008.