Klemens V

Z e-ncyklopedia

Klemens V (ok. 1260-1314), papież

Bertrand de Got urodził się ok. 1260 roku we wpływowej rodzinie, zamieszkałej w Villandraut w regionie Nowa Akwitania (Francja). Był absolwentem obojga praw szkoły w Orleanie i uniwersytetu w Bolonii; wikariuszem generalnym młodszego brata, Bérarda de Gota - arcybiskupa Lyonu; wykonawcą misji dyplomatycznej w Anglii (1294); kanonikiem Bordeaux; biskupem (1295) Comminges w Oksytanii (Francja); arcybiskupem w Bordeaux (1299); brał udział w synodzie, zwołanym przez papieża Bonifacego VIII (XI 1302). Papieżem wybrano go 5 VI 1305, po 11 miesiącach dyskusji i intryg. Przyjął imię Klemensa V; brakowało mu zdecydowania; zmagał się z rakiem żołądka. Uległ wpływowi króla francuskiego Filipa IV Pięknego i został zmuszony przez niego do osiedlenia się w Awinionie, co dało początek niewoli awiniońskiej papieży. Wydał bullę sławiącą króla Francji za prześladowanie papieża Bonifacego VIII (Rex gloriae) oraz wspierał go w rozwiązaniu zakonu templariuszy na Soborze w Vienne (1311-1312) i przez wydanie rozporządzenia administracyjnego vox clamantis (22 III 1312). W 1313 roku ogłosił on bullę Pastoralis cum, w której rozwinął idee teokratyczne Bonifacego VIII i stwierdził wyższość papiestwa nad cesarstwem oraz prawo papieża do mianowania namiestników cesarskich w trakcie wakatu. W tym samym roku kanonizował papieża Celestyna V. Założył uniwersytety w Orleanie i Perugii; spowodował wzrost centralizacji w Kościele; wydał zbiór swoich dekretów i dekretów soborowych zwany Klementyną; zubożył skarbiec papieski poprzez legaty przekazane w testamencie. Zmarł 20 IV 1314 w Roquemaure (Oksytania); pochowano go w kościele parafialnym w Uzeste (Nowa Akwitania) – w sąsiedztwie rodzinnej miejscowości. W 1577 roku hugenoci zburzyli jego nagrobek, wydobyli szczątki papieża i spalili.

Bibliografia

Szkice do dziejów papiestwa, t. 1, red. I. Koberdowa, J. Tazbir, Warszawa 1989, s. 54, 58, 61; R. Fischer-Wollpert, Leksykon papieży, Kraków 1990, s. 117-118; J.N.D. Kelly, Encyklopedia papieży, Warszawa 2000, s. 296-299; R. P. McBrien, Leksykon papieży. Pontyfikaty od Piotra Apostoła do Jana Pawła II, Warszawa 2003, s. 163-165; A.M. Piazzoni, Historia wyboru papieży, Kraków 2004, s. 206, 209-211, 221; W.J. La Due, Na tronie św. Piotra. Historia papiestwa, Wrocław 2004, s. 172,174-181, 189-190, 223, 247, 257; Leksykon papieży, red. R. Monge, Kraków 2008, s. 392-393.