Hyla Franciszek

Hyla (Hylla) Franciszek (1889-1963), proboszcz parafii Wniebowzięcia NMP w Olszynie

Urodził się 27 listopada 1889 w Miasteczku Śląskim w rodzinie listonosza Józefa Hyli i Marianny z d. Bromisz. Mając prawie 21 lat wstąpił do nowo założonego Zgromadzenia Misjonarzy św. Rodziny w Grave w Holandii. W Zakładzie Zgromadzenia w ciągu kolejnych 5 lat zdobył wykształcenie średnie. W czerwcu 1915 roku wyjechał na front. Po zakończeniu wojny w 1918 roku, kolejne 2 lata spędził w angielskiej niewoli w Turcji. Po zwolnieniu w 1920 roku przystąpił do matury, a następnie rozpoczął roczny nowicjat w Zgromadzeniu Misjonarz św. Rodziny. Po jego ukończeniu zaczął dwuletnie studia filozoficzne. Od 1923 roku studiował teologię w domu macierzystym w Grave, a następnie w Kazimierzu Biskupim. W 1924 roku odszedł ze Zgromadzenia, ale nie zrezygnował z kapłaństwa. Dalszą formację odbył Wyższym Śląskim Seminarium Duchownym w Krakowie, kończąc jednocześnie studia teologiczne. Święcenia kapłańskie otrzymał 20 marca 1926.

Pierwszą placówką stała się parafia św. Mikołaja w Lublińcu, gdzie w 1926 roku najpierw pracował w ramach zastępstw podczas wakacji letnich. Następnie 27 lipca 1926 został tam wikariuszem. W Lublińcu ks. Hyla pozostawał do końca grudnia 1927 roku; potem zaś wyjechał do Francji, jako duszpasterz polskich emigrantów. Przebywał tam przez 32 miesiące, pracując w ośrodkach w: Auby (Nord), Montigny en Ostrevent, Audun de Tiche.

Po powrocie do Polski 22 października 1930 został mianowany wikarym w parafii św. Jerzego w Rydułtowach. 15 lutego 1934 zaś otrzymał nominację na administratora w parafii Wniebowzięcia NMP w Olszynie. Następnie 17 maja 1936 został jej proboszczem. Oprócz zwyczajnej pracy duszpasterskiej w 1937 roku rozpoczął budowę kościoła filialnego w Herbach Śląskich. W Olszynie postrzegany był jako zwolennik śląskiej sanacji.

Na kilka dni przed wybuchem II wojny światowej - 28 sierpień 1939 - został mianowany zastępcą wikariusza generalnego na okręg lubliniecki ks. dziekana J. Dwuceta. W grudniu 1939 roku ks. Dwucet został wydalony do Generalnej Guberni, a ks. Hyla spędził czas okupacji w Krzyżkowicach. Po wojnie powrócił na probostwo do Olszyny. Tutaj został mianowany wicedziekanem, a 6 grudnia 1951 dziekanem dekanatu lublinieckiego. Funkcję tę pełnił do marca 1961 roku, rezygnując z niej ze względu na słabe zdrowie. Został wówczas mianowany dziekanem honorowym.

W czasie referendum 30 czerwca 1946 zachęcał swoich parafian do głosowania według wskazówek rządowych. Nawet listy pasterskie odczytywał według życzeń partii. Dodatkowo był także członkiem komisji wyborczej, za którą to pracę władze wystawiły mu ocenę bardzo dobrą. Tę samą postawę przyjął podczas wyborów do Sejmu Ustawodawczego 19 stycznia 1947. Poparł dekret z 5 sierpnia 1949 o wolności sumienia i wyznania, który był wyraźnie wymierzony w misję Kościoła i miał grozić sankcjami każdemu, kto nadużywał tych podstawowych wolności człowieka.

Zmarł 4 grudnia 1963 w Olszynie. Został pochowany na miejscowym cmentarzu.

Bibliografia

AAKat, AL 1227; Charakterystyka z pow. Lubliniec, IPN 0648/145, t. 1, bpag; Schematyzm 1927-1970; WD 1927, nr 11, s. 74; 1930, nr 9, s. 101, 1930, nr 11, s. 124; 1963, nr 10-11-12, s. 170; J. Gawor, Nekrolog, WD 1964, nr 3–4, s. 52; Nekrolog, GN 1964, nr 12 z 22 III, s. 68; Olszar, Duchowieństwo, s. 506 i 534; Myszor, Historia diecezji..., s.293; J. Żurek, Ruch "księży patriotów" w województwie katowickim w latach 1949-1956, Warszawa-Katowice 2009, s. 88, 281, 289; H. Olszar, Polska opieka religijna we Francji w okresie międzywojennym i udział w niej księży diecezji katowickiej, WA 1993, nr 3, s.139-143.