Górecki Henryk Mikołaj

Z e-ncyklopedia

Górecki Henryk Mikołaj (1933-2010), kompozytor

GoreckiMikolaj.jpg
cmentarz, Katowice ul. Sienkiewicza
Henryk Mikołaj Górecki

Urodził się 6 grudnia 1933 w Czernicy. W 1960 roku ukończył Państwową Wyższą Szkołę Muzyczną w Katowicach, gdzie studiował kompozycję u Bolesława Szabelskiego. Później był rektorem tej uczelni. Następnie kontynuował studia muzyczne w Paryżu. Był członkiem krajowym czynnym PAU. Po raz pierwszy został doceniony na Warszawskiej Jesieni w 1958 roku, gdzie zaprezentował Epitafium na chór mieszany i zespół instrumentalny do słów Juliana Tuwima. W 1960 roku zdobył I nagrodę w Konkursie Młodych Związków Kompozytorów Polskich. Nagroda ta pozwoliła mu wyjechać w pierwszą w życiu podróż zagraniczną - do Francji.

W 1967 roku został nagrodzony na Międzynarodowej Trybunie Kompozytorów UNESCO w Paryżu. W 1969 roku powstała Muzyka staropolska na instrumenty dęte blaszane i smyczki, wyjątkowo statyczny utwór trwający około pół godziny. Ta cecha stała się odtąd bardzo typowa dla muzyki Góreckiego. Kompozytor zwrócił się ku gatunkom wokalno-instrumentalnym, do sakralnych (na ogół) tekstów. Niejednokrotnie wyraźnie nawiązywał w nich do muzyki dawnej bądź ludowej. Taki właśnie charakter ma najbardziej znane dzieło Góreckiego, czyli III Symfonia zwana też Symfonią pieśni żałosnych. Wykonana została po raz pierwszy w 1976 roku na Festiwalu Muzyki Współczesnej Warszawska Jesień, potem również za granicą, ale nie wzbudziła wtedy większego zainteresowania. W 1992 roku niezwykle skuteczna akcja promocyjna sprawiła, że kompozycja ta trafiła na światowe listy przebojów, nie tylko muzyki poważnej, po nagraniu jej przez amerykańską śpiewaczkę Dawn Upshaw.

Otrzymał nagrodę Lux ex Silesia (2003). Był laureatem wielu konkursów międzynarodowych i nagród państwowych oraz doktorem honoris causa m.in. Uniwersytetu Warszawskiego (10 marca 1994), Jagiellońskiego (2000) i KUL-u (2004). Posiadał honorowe obywatelstwo Katowic (2008) i Rybnika (2006). Został odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (2003) i Orderem św. Grzegorza Wielkiego (2009).

W 1980 roku był jednym z założycieli Klubu Inteligencji Katolickiej w Katowicach. Został wybrany na prezesa Zarządu KIK-u I kadencji (1980-1984).

Zmarł po ciężkiej chorobie w szpitalu Katowicach 12 listopada 2010. Spoczął na cmentarzu w Katowicach, przy ul. Sienkiewicza.

Bibliografia

Lux ex Silesia-Światło ze Śląska 1994-2003, red. M. Spyra, Katowice 2003, s. 93-98; B., Jestem dumny, że tu są moje korzenie. Henryk Mikołaj Górecki honorowym obywatelem Rybnika, GN 2003, nr 28, (dodatek katowicki), s. 26; WK, Ostatnie pożegnanie Henryk Mikołaja Góreckiego, Śląsk. Miesięcznik Społeczno-Kulturalny, 2011, nr 1, s. 80.