Fryderyk Wilhelm II Hohenzollern

Z e-ncyklopedia

Fryderyk Wilhelm II (1744-1797), król pruski

Urodził się 25 września 1744 w Berlinie. Był synem księcia Augusta Wilhelma, brata zmarłego bezpotomnie w 1786 roku króla Fryderyka II. Fryderyk Wilhelm II monarchą pruskim pozostawał w latach 1786-1797. Jego pierwszą żoną była Elżbieta, księżniczka Brunszwiku, wydalona z dworu po konflikcie pozamałżeńskim swego męża. Po raz drugi Fryderyk Wilhelm II ożenił się z księżniczką Hesji-Darmstadt, z którą miał sześcioro dzieci. Jednym z nich był następca tronu Fryderyk Wilhelma III, który również zawarł dwa małżeństwa morganatyczne. W 1787 roku ożenił się z Julią von Voss, z którą doczekał się syna. Z kolejnego, zawartego w 1790 roku małżeństwa z Zofią, hrabiną Dönhoff doczekał się córki i syna. Ponadto miał jeszcze czworo dzieci ze związku z Wilhelminą Enke.

Fryderyk Wilhelm II objął władzę 17 sierpnia 1786. Od młodości uważany był za bohatera afer miłosnych. Do jego przymiotów nie należała też pracowitość. Sprawy zagraniczne powierzył Ewaldowi von Hertzberg, który na początku kontynuował politykę antyhabsburską Fryderyka Wielkiego. W 1790 roku zawarł sojusz z Polską, który skierowany był przeciwko Rosji i Austrii. Jednak w czasie wybuchu rewolucji we Francji swoją politykę skierował ku Austrii i zawarł z nią układy w Reichenbach (1790) oraz w Pillnitz (1791). W 1792 roku monarcha zdymisjonował Hertzberga. Prusy rozpoczęły wówczas wojnę z Francją. Po przegranej bitwie pod Valmy (20 września 1792) król wycofał się z wojny i w 1795 roku zawarł separatystyczny pokój w Bazylei. Fryderyk Wilhelm II wziął udział w drugim (1793) oraz w trzecim rozbiorze Polski (1795). Wspomagał również Rosję w zbrojnym tłumieniu powstania kościuszkowskiego w 1794 roku. Osobiście dowodził w bitwie pod Szczekocinami, gdzie pobił korpus Tadeusza Kościuszki.

Politykę wewnętrzną Fryderyk Wilhelm II prowadził podobną do swego poprzednika. W 1794 roku skodyfikował prawo ogłaszając Powszechne Prawo Krajowe (Allgemeines Landrecht). Obowiązywało ono w Prusach do 1900 roku. Pod wpływem swoich ministrów, Johanna von Wöllnera oraz Johanna von Bischoffwerdera w 1788 roku wydał nietolerancyjny w sprawach oświatowych i wyznaniowych edykt, a także dokument dotyczący cenzury. Panowanie Fryderyka Wilhelma II to czasy wielkiego rozkwitu kultury w Prusach. Monarcha był mecenasem sztuki. Najbardziej interesowała go sztuka barokowa oraz teatr. Był zwolennikiem różokrzyżowców oraz spirytualizmu. Za jego panowania według projektu Carla Langhansa wybudowano w Berlinie Bramę Brandenburską. Król zmarł 16 listopada 1797 w Poczdamie i został pochowany w podziemiach ewangelickiej katedry w Berlinie.

Bibliografia

Słownik władców Europy nowożytnej i najnowszej, pod red. M. Serwańskiego i J. Dobosza, Poznań 1998. s. 129-130; M.Żywczyński, Historia powszechna 1789-1870, Warszawa 1990, s.71-79; E.Rostworowski, Historia powszechna. Wiek XVIII, Warszawa 1994, s. 493; H.Samsonowicz i in., Polska. Losy państwa i narodu, Warszawa 1992, s.267-270; J.A Gierowski, Historia Polski 1764-1864, Warszawa 1985, s.91-97.