Boromeuszki w Szarleju

Siostry boromeuszki rozpoczęły działalność w Szarleju we wrześniu 1898 r. Podjęły pracę w wybudowanym rok wcześniej szpitalu gminnym, który miał służyć mieszkańcom Szarleja oraz Piekar. Wydany kilka miesięcy później schematyzm zgromadzenia podaje skład wspólnoty: s. Elisabeth Drescher, przełożona (imię chrzestne: Anna, ur. 09.05.1859 Chociemyśl, profesja zakonna 26.07.1887), s. Arnolda Scheitza (imię chrzestne: Franciszka, ur. 27.02.1870 Dobrzeń Wielki, profesja zakonna 11.04.1894), s. Mamerta Symalla (imię chrzestne: Maria, ur. 22.07.1874 Dobrzeń, profesja zakonna 23.01.1896), s. Anicia Pampuch (imię chrzestne: Maria, ur. 11.09.1875 Stare Siołkowice, w tym czasie była jeszcze nowicjuszką). W 1902 r. szpital przeszedł na własność powiatu bytomskiego. W 1905 r. zarejestrowano w szpitalu ponad 400 pacjentów. W 1918 r. rozbudowano go. Po przyłączeniu Górnego Śląska do Polski, szpital został przejęty przez Wydział Powiatowy w Świętochłowicach. W 1928 r. dyrektorem szpitala został dr Stanisław Bociański. W 1931 r. szpital mógł pomieścić 120 chorych na pięciu oddziałach. W szpitalu pracowało 9 sióstr. Wraz z wybuchem II wojny światowej, część sióstr wraz z lekarzem, chorymi oraz inwentarzem szpitalnym ewakuowano w kierunku Krakowa. Tam pielęgnowały rannych żołnierzy polskich w klinice neurologicznej. Po trzech tygodniach wróciły do szpitala w Szarleju. Z końcem września 1939 r. wszystkie siostry zostały zwolnione z pracy, a ich miejsce zajęły siostry NSV (Nationalsozialistlische Volkswohlfahrt).

Powrót boromeuszek nastąpił w lutym 1945 r. Liczba sióstr we wspólnocie wynosiła ok. 10 osób. W 1961 r. były to: s. Agnezja Werdin, przełożona (imię chrzestne: Marta, s. Romana Włosek, s. Wawrzyna Szkaradnik, s. Tacjana Szendzielorz, s. Alfonsa Wrona, s. Barnaba Muszalska, s. Lilioza Oślizło, s. Blanda Czogała. W tym czasie szpital mógł przyjąć 110 pacjentów na czterech oddziałach. Wkrótce kilka sióstr zostało przez władze państwowe zwolnionych z pracy – bez podania powodu. Odwołań od tej decyzji nie uwzględniono. Pod koniec lat 80. XX w. pozostały tylko trzy siostry we wspólnocie. Podjęto decyzję o zamknięciu zakonnej placówki, co nastąpiło 01.05.1989 r.

Ponadto w Szarleju, w latach 1930-1939, istniała druga placówka boromeuszek (Zakład Świętej Rodziny). Powstała z inicjatywy zarządu gminnego, który prosił o objęcie opieki nad chorymi w ich prywatnych domach oraz o prowadzenie kursów robótek ręcznych dla dziewcząt. W tym celu zarząd gminny odstąpił nowo wybudowany dom do dyspozycji sióstr. Osiem lat później zarząd gminny prosił, aby siostry objęły stanowisko pielęgniarki w Przychodni dla Matki i Dziecka przy ul. Piłsudskiego 2. Zgromadzenie przyjęło na siebie ten obowiązek z dniem 01.04.1938 r. Zadanie to powierzono s. Maksencji Wybraniec (imię chrzestne: Maria, ur. 05.08.1895 Krasowy, profesja zakonna 23.04.1919, zm. 30.06.1972 Cieszyn). Placówka w domu gminnym w Szarleju została zlikwidowana przez władze okupacyjne 15.11.1939 r. Trzy dni wcześniej przybyło tam trzech urzędników niemieckich z rozkazem opuszczenia domu. Po zabraniu swojej własności siostry zostały przewiezione do klasztoru boromeuszek w Piekarach Śląskich. Siostry już nie powróciły do tej placówki. Wspólnota liczyła 4 siostry.

Bibliografia

ASB Mikołów, Kronika placówki Szarlej-Szpital Miejski; Dokumentacja placówki Szarlej-Szpital Miejski; Schematismus der Congregation der barmherzigen Schwestern vom hl. Carolus Borromäus. Mutterhaus Trebnitz, Dezember 1899, poz. 108, s. 30; Schematismus der Kongregation der barmherzigen Schwestern vom hl. Karl Borromäus. Haupt-Mutterhaus Trebnitz in Schlesien, August 1908, cz. 1, poz. 132, s. 45; RDŚ 1936, s. 182; G. Kasperek, Rozwój Zgromadzenia Sióstr Miłosierdzia św. Karola Boromeusza w Polsce i jego działalność w latach 1923-1939, Lublin 1977, s. 315; G. Kasperek, Zgromadzenie Sióstr Miłosierdzia św. Karola Boromeusza w Mikołowie 1939-1947, Lublin 1997, s. 115, 219; Powiat Świętochłowicki. Monografja, red. T. Szaliński, Katowice 1931, s. 374-375, 497.