Baksik Sylwester

Baksik Sylwester (1900-1964)

Urodził się 29 grudnia 1900 w Mikulczycach k. Zabrza w rodzinie Augustyna i Karoliny z d. Hadula. W 1914 roku ukończył miejscową szkołę elementarną i rozpoczął naukę w seminarium nauczycielskim w Pyskowicach. Brał czynny udział w akcji plebiscytowej i był uczestnikiem powstań śląskich. Po uzyskaniu w 1922 roku świadectwa dojrzałości studiował filozofię na Uniwersytecie Wrocławskim. Pracował jako nauczyciel najpierw w Mikulczycach, a następnie w Szarleju. Ciągle dokształcał się, uczestnicząc w wakacyjnych kursach pedagogiczno-metodycznych. W 1925 roku otrzymał patent na stałego nauczyciela szkół powszechnych i w tymże roku rozpoczął przerwane studia na uniwersytecie w Poznaniu; chodził na wykłady i ćwiczenia z zakresu matematyki i fizyki. Po przeniesieniu się do Katowic prowadził pracownie fizyczno-chemiczne przy szkołach wydziałowych. W 1929 roku wziął udział w ogólnopolskiej pielgrzymce do Ziemi Świętej, podczas której zetknął się z wybitnymi biblistami: ks. Archutowskim i ks. Gryglewiczem, którzy wywarli pewien wpływ na dalsze jego życie. W 1930 roku wstąpił do Wyższego Śląskiego Seminarium Duchownego w Krakowie i zapisał się na Wydział Teologiczny Uniwersytetu Jagiellońskiego. Został asystentem przy katedrze starotestamentalnej egzegezy. Na podstawie pracy Dziecko w Starym Testamencie otrzymał dyplom magistra teologii. Święcenia kapłańskie przyjął w Katowicach 30 czerwca 1935 z rąk bpa Teofila Bromboszcza, sufragana katowickiego.

Po święceniach przez rok był katechetą w Katowicach, a następnie wikariuszem i katechetą w Józefowcu oraz kapelanem drużyny harcerskiej w Wełnowcu. Nadal interesowały go nauki przyrodnicze, dlatego zapisał się na Wydział Filozoficzny Uniwersytetu Jagiellońskiego i uczęszczał na seminarium naukowe prof. S. Szumana. Po wybuchu II wojny światowej został duszpasterzem Polaków ewakuowanych ze Śląska na wschodnie tereny Polski. Przebywał we Lwowie. Na początku 1940 roku został aresztowany i osadzony w obozie w Wasungen, a następnie w więzieniu w Maningen. 25 lipca 1940 został umieszczony w obozie koncentracyjnym w Sachsenhausen, a 14 grudnia 1940 przeniesiony do obozu w Dachau, gdzie otrzymał numer obozowy 22406. Zwolniony w listopadzie 1942 roku, został skierowany do przymusowej pracy w Weimarze, z obowiązkiem meldowania się na gestapo.

Po wyzwoleniu przez wojska amerykańskie podjął pracę duszpasterską wśród Polaków. 6 lipca 1945 przybył do Katowic, gdzie otrzymał nominację na katechetę. W 1950 roku na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego uzyskał doktorat z teologii, przedkładając pracę Problem historyczno-geograficzny Księgi Judyty. W latach 1952-1955 wykładał wstęp i egzegezę Nowego Testamentu w Seminarium Duchownym we Wrocławiu. Był też wykładowcą w Seminarium franciszkańskim w Panewnikach. Ponadto prowadził wykłady z zakresu biblistyki na kursach katechetycznych. Na łamach czasopisma Ruch Biblijny i Liturgiczny ukazało się kilka jego recenzji i artykułów. Największym osiągnięciem naukowym ks. Baksika był przekład i komentarz Księgi Judyty. Po przejściu na emeryturę w 1955 roku pomagał nadal w duszpasterstwie i był spowiednikiem sióstr w Katowicach-Dębie i Chorzowie. Zgromadził cenną bibliotekę fachową. Zmarł 9 grudnia 1964 w Katowicach i został pochowany obok kościoła parafialnego w Mikulczycach.

Bibliografia

AAKat, Akta personalne ks. Sylwestra Baksika; Schematyzm (1938-1970); J. Mandziuk, Baksik Sylwester (hasło), [w:] Słownik biograficzny, s. 15-16; Tenże, Baksik Sylwester (hasło), [w:] SPTK, t. 5, s. 62-63 (tam bibliografia); Martyrologium, s. 164; Myszor, Historia diecezji, s. 326, 364; Tenże, Stosunki Kościół - państwo okupacyjne w diecezji katowickiej 1939-1945, s. 156, 168; Olszar, Duchowieństwo, s. 293; J. Pawlik, Śp. ks. dr Sylwester Baksik, GN 1965, nr 19, s. 113; nr 20, s. 118; nr 21, s. 124; J. Pluta, Wkład duchowieństwa pochodzącego ze Śląska Górnego i Cieszyńskiego w nauki teologiczne, SSHT 8 (1975), s. 201; W. Urban, Archidiecezja Wrocławska w l. 1945-1965, NPrz 22 (1965), s. 51; Weiler, s. 63; Wojskowa służba, s. 148; Współczesna biblistyka polska (1945-1970), pod red. J. Łacha i M. Wolniewicza, Warszawa 1972, s. 225; J. Żurek, Ruch "księży patriotów" w województwie katowickim w latach 1949-1956, Warszawa-Katowice 2009, s. 105, 281; Baksik Sylwester (hasło), [w:] Piekarzanie. Leksykon mieszkańców Piekar Śląskich, red. H. Gawlik, J. Grajewska-Wróbel, L. Wostal, Z. Bogacki, Piekary Śląskie 2010, s. 34.