Alojzjanie - Rybnik

Z e-ncyklopedia

Rybnickie Towarzystwo św. Alojzego powstało 15 listopada 1891 z inicjatywy tamtejszego wikarego ks. Franciszka Miczka. Gromadziło ono młodzież nie tylko z Rybnika, ale również z Orzepowic, Wielopola, Zamysłowa, Ligoty Rybnickiej, Paruszowca, Niedobczyc, Rybnickiej Kuźni. W roku powstania do stowarzyszenia należało 43 członków zwyczajnych i 13 honorowych. Rybniccy alojzjanie spotkali się wówczas również na 40 posiedzeniach. W 1895 roku do towarzystwa należało 220 osób, w 1896 roku - 600. W ramach działalności związku urządzano wycieczki, organizowano odczyty, wieczory poezji i polskiej pieśni. Wyróżniali się na niwie teatru amatorskiego tworząc pod kierunkiem ks. Miczka wiele udanych i wysoko ocenianych przedstawień. Wystawiali je u siebie i w sąsiednich miejscowościach: Biertułtowach, Kamieniu, Knurowie, Niewiadomiu Górnym, Pszowie, Radlinie, Rydułtowach, Wodzisławiu Śl., Żorach. Swój repertuar czerpali przede wszystkim z twórczości miejscowych pisarzy. Ponadto w latach 1893-1896 odegrali 14 przedstawień o tematyce pasyjnej, które wraz z lipińskimi Pasjami cieszyły się wielką popularnością. Do 1897 roku wystawili 22 sztuki. Towarzystwo dysponowało również sporą, bo już w 1895 roku liczącą ponad 2 tys. woluminów biblioteką. Związek został rozwiązany 30 października 1897.

Bibliografia

B. Cimała, P. Porwoł, W. Wieczorek, Wypisy do dziejów Rybnika i Wodzisławia Śląskiego, Opole 1985, s. 60; A. Mrowiec, Szkice z nowszych dziejów ziemi rybnickiej, cz. I do 1914 roku, Katowice 1962, s. 164-165; M. Antonów, Działalność kulturalna polskich towarzystw na Górnym Śląsku w 2 połowie XIX i na początku XX wieku w świetle współczesnej prasy polskiej, [w:] Studia i materiały z dziejów Śląska, t. 2, Wrocław 1958, s. 645; (-), Zeszedł człowiek szlachetnego serca i cichy Polak, "Sztandar Polski i Gazeta Rybnicka" 1936, nr 70, s. 3; M. Pater, Rybnik i ziemia rybnicka w nurcie polskiego życia narodowego na Górnym Śląsku w XIX w., [w:] Powstańcy rybniccy. Materiały konferencji naukowej zorganizowanej w Rybniku w dniu 24 kwietnia 2001 r. w 80. rocznicę III powstania śląskiego, red. Z. Kapała, Rybnik 2001, s. 13; Z. Obrzud, Polski ruch teatralny na Górnym Śląsku (1862-1918), Wrocław 1972, s. 52-53; Książka pamiątkowa wydana z powodu 25-letniego istnienia Towarzystwa św. Alojzego w Bytomiu, Bytom 1896, s. 53; C. Mykita-Glensk, Teatr amatorski górnośląskich Towarzystw Alojzjańskich, SSHT 1985, t. 18, s. 86 i nn.