Alojzjanie - Ruda

Towarzystwo św. Alojzego przy parafii (wówczas kuracji) Matki Bożej Różańcowej w Rudzie powstało 18 maja 1890. Jego założycielem był kuratus ks. Franciszek Klein oraz Antoni Sieroń. Ks. Kleinowi Alojzjanie byli doskonale znani, gdyż w latach 1875-1887 był prezesem oddziału bytomskiego zawiązanego przez ks. Norberta Bonczyka. Rozwój kulturalny członków, jeden z głównych celów Towarzystwa, był realizowany przez naukę śpiewu pod kierunkiem Franciszka Hahna oraz teatr amatorski. Zwłaszcza druga aktywność silnie się rozwinęła w latach 1891-1892, gdy prezesem rudzkich Alojzjanów był ks. Antoni Robota. Tamtejszy zespół wystawił m.in. sztuki Piotra Kołodzieja pt. Dziesięć tysięcy marek oraz Poczciwy młynarz, a także Józef egipski i jego bracia Kazimiery Baumanówny. Członkowie oddziału rudzkiego organizowali wspólne wycieczki krajoznawcze mające również walor uświadomienia narodowego oraz zabawy. W 1896 roku, czyli na rok przed rozwiązaniem Towarzystwa, Alojzjanie w Rudzie liczyli 83 członków. Ich ówczesnym prezesem był kuratus ks. Emmanuel Buchwald, zastępcą Franciszek Mrzygłód, sekretarzem Franciszek Schliss, a kasjerem Franciszek Witkowski. Część członków rudzkiego oddziału, po rozwiązaniu 10 lipca 1897 Towarzystwa, przeszło w szeregi Katolickiego Stowarzyszenia Mężów i Młodzieńców, a od 1903 roku do Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży.

Bibliografia

Książka pamiątkowa wydana z powodu 25-lecia istnienia Towarzystwa św. Alojzego w Bytomiu, Bytom 1896, s. 52; Schematismus 1896, s. 20; C. Mykita-Glensk, Teatr amatorski górnośląskich Towarzystw Alojzjańskich, SSHT 1985, t. 18, s. 84 i nn.; www.ruda_parafianin.republika.pl.