Św. Jan Nepomucen: Różnice pomiędzy wersjami

Z e-ncyklopedia
(dr)
(dr)
 
Linia 3: Linia 3:
[[Plik:Nepomucen chorzow batory1.jpg|thumb|right| z probostwa w Chorzowie Batorym]]
[[Plik:Nepomucen chorzow batory1.jpg|thumb|right| z probostwa w Chorzowie Batorym]]


Urodził się ok. 1348 roku w Nepomuku nieopodal Pilzna. Jako dziecko ciężko zachorował. Jak głosi tradycja, został cudownie uzdrowiony  za wstawiennictwem Matki Bożej.  Studiował prawo w Bolonii, Padwie i w Pradze. W 1380 roku przyjął święcenia kapłańskie i został skierowany jako kaznodzieja przy katedrze św. Wita. Od 1389 roku sprawował funkcję wikariusza generalnego archidiecezji praskiej zaś rok później archidiakona. Proponowanego mu po czasie urzędu biskupa nie przyjął. Najprawdopodobniej był także kapelanem dworskim na dworze króla czeskiego Władysława IV (wywodzącego się z dynastii Luksemburgów) oraz spowiednikiem drugiej żony monarchy - królowej Zofii (lub Joanny).  
Urodził się ok. 1348 roku w Nepomuku nieopodal Pilzna. Jako dziecko ciężko zachorował. Jak głosi tradycja, został cudownie uzdrowiony  za wstawiennictwem Matki Bożej.  Studiował prawo w Bolonii, Padwie i w Pradze. W 1380 roku przyjął święcenia kapłańskie i został skierowany jako kaznodzieja przy katedrze św. Wita. Od 1389 roku sprawował funkcję wikariusza generalnego archidiecezji praskiej, zaś rok później archidiakona. Proponowanego mu po czasie urzędu biskupa nie przyjął. Najprawdopodobniej był także kapelanem dworskim na dworze króla czeskiego Władysława IV (wywodzącego się z dynastii Luksemburgów) oraz spowiednikiem drugiej żony monarchy - królowej Zofii (lub Joanny).  


23 marca 1393 Jan został pojmany przez królewskich popleczników, następnie zaś przesłuchiwany, torturowany, wreszcie zaś utopiony – wrzucono go do Wełtawy z jednego z praskich mostów, przywiązując mu do szyi kamień młyński. Według „Kroniki” Tomasza Ebendorfera z Haselbach z 1450 r. św. Jan zginął, ponieważ odmówił ujawnienia tajemnicy spowiedzi małżonki królewskiej – królowej Zofii. Wiele wskazuje także na to, iż Nepomucen mógł być uwikłany w spór, jaki toczyli ze sobą czeski władca i arcybiskup Jan z Jensztejnu (Jenzenstein, Jenstein) odnośnie praw czeskiego Kościoła. Jan mógł pełnić funkcję mediatora, próbując pogodzić zwaśnione strony. Jego ciało znaleziono dopiero po pewnym czasie (17 kwietnia) i pochowano je w kościele św. Krzyża blisko rzeki. Z czasem przeniesiono je do grobowca pod katedrą z napisem: Johannes de Pomuk.
23 marca 1393 Jan został pojmany przez królewskich popleczników, następnie zaś przesłuchiwany, torturowany, wreszcie zaś utopiony – wrzucono go do Wełtawy z jednego z praskich mostów, przywiązując mu do szyi kamień młyński. Według „Kroniki” Tomasza Ebendorfera z Haselbach z 1450 r. św. Jan zginął, ponieważ odmówił ujawnienia tajemnicy spowiedzi małżonki królewskiej – królowej Zofii. Wiele wskazuje także na to, iż Nepomucen mógł być uwikłany w spór, jaki toczyli ze sobą czeski władca i arcybiskup Jan z Jensztejnu (Jenzenstein, Jenstein) odnośnie praw czeskiego Kościoła. Jan mógł pełnić funkcję mediatora, próbując pogodzić zwaśnione strony. Jego ciało znaleziono dopiero po pewnym czasie (17 kwietnia) i pochowano je w kościele św. Krzyża blisko rzeki. Z czasem przeniesiono je do grobowca pod katedrą z napisem: Johannes de Pomuk.

Aktualna wersja na dzień 19:58, 21 maj 2022

Św. Jan Nepomucen (ok. 1348-1393), wikariusz generalny archidiecezji praskiej

z probostwa w Chorzowie Batorym

Urodził się ok. 1348 roku w Nepomuku nieopodal Pilzna. Jako dziecko ciężko zachorował. Jak głosi tradycja, został cudownie uzdrowiony za wstawiennictwem Matki Bożej. Studiował prawo w Bolonii, Padwie i w Pradze. W 1380 roku przyjął święcenia kapłańskie i został skierowany jako kaznodzieja przy katedrze św. Wita. Od 1389 roku sprawował funkcję wikariusza generalnego archidiecezji praskiej, zaś rok później archidiakona. Proponowanego mu po czasie urzędu biskupa nie przyjął. Najprawdopodobniej był także kapelanem dworskim na dworze króla czeskiego Władysława IV (wywodzącego się z dynastii Luksemburgów) oraz spowiednikiem drugiej żony monarchy - królowej Zofii (lub Joanny).

23 marca 1393 Jan został pojmany przez królewskich popleczników, następnie zaś przesłuchiwany, torturowany, wreszcie zaś utopiony – wrzucono go do Wełtawy z jednego z praskich mostów, przywiązując mu do szyi kamień młyński. Według „Kroniki” Tomasza Ebendorfera z Haselbach z 1450 r. św. Jan zginął, ponieważ odmówił ujawnienia tajemnicy spowiedzi małżonki królewskiej – królowej Zofii. Wiele wskazuje także na to, iż Nepomucen mógł być uwikłany w spór, jaki toczyli ze sobą czeski władca i arcybiskup Jan z Jensztejnu (Jenzenstein, Jenstein) odnośnie praw czeskiego Kościoła. Jan mógł pełnić funkcję mediatora, próbując pogodzić zwaśnione strony. Jego ciało znaleziono dopiero po pewnym czasie (17 kwietnia) i pochowano je w kościele św. Krzyża blisko rzeki. Z czasem przeniesiono je do grobowca pod katedrą z napisem: Johannes de Pomuk.

Jego grób - znajdujący się w katedrze św. Wita w Pradze - jest do dziś cieszącym się sporą popularnością miejscem pielgrzymkowym. Kult beatyfikowanego w 1721 roku, a kanonizowanego w 1729 roku - przez papieża Benedykta XIII - męczennika, rozpropagowali w Europie przedstawiciele czeskiej szlachty, natomiast w obu Amerykach swą sławę Nepomucen zawdzięcza głównie jezuitom i franciszkanom. W ikonografii często przedstawia się go w otoczeniu pięciu, bądź sześciu gwiazd, które - zgodnie z legendami – wskazać miały miejsce, w którym jego ciało zostało wyrzucone na brzeg rzeki. Jest między innymi patronem Czech, Dolnego Śląska, Archidiecezji Katowickiej i Diecezji Opolskiej, dynastii Habsburgów, jezuitów, spowiedników, żeglarzy, flisaków, czy mostów (dlatego też często jego wizerunki zdobiły mosty, by wspomnieć słynną statuę z brązu na praskim moście Karola z 1683 roku). Wzywa się go podczas zagrożeń powodziami.

  • Wspomnienie liturgiczne przypada 21 maja.

Parafie w archidiecezji katowickiej pod opieką św. Jana Nepomucena

Patrz:

Galeria

Bibliografia

Ilustrowany leksykon świętych, V. Schauber, H. M. Schindler, Kielce 2002, s. 326-327; Nasi święci patroni, Warszawa 2009, s. 108; M. Mrzyk, Kult św. Jana Nepomucena na ziemi pszczyńskiej (komunikat), [w:] Ziemia pszczyńska przez wieki. Stan badań, archiwalia, problemy badawcze, red. A. Barciak, Suszec 2002, s. 235; M. Mrzyk, Problematyka kultu św. Jana Nepomucena w XVIII i XIX wieku na ziemi pszczyńskiej, Studia i Materiały z Dziejów Śląska 23 (1998), s. 92-106; [Bénédictins de Paris], Vies des Saints et des bienheureux, Paris 1947, t. 5, s. 335-344; J. Górecki, Pielgrzymi szlak na Górę św. Anny, Katowice, 2002, s. 81-82.