Św. Hieronim

Św. Hieronim (345-420), doktor Kościoła

Sofronius Eusebius Hierynymus urodził się około roku 345 w zamożnej katolickiej rodzinie w Strydonie (dzisiejsza Istria lub Idrija) w Dalmacji, w mieście położonym na zachód od aktualnej stolicy Słowenii, zniszczonym pod koniec IV wieku przez Gotów. Z uwagi na miejsce pochodzenia, Hieronim uważany jest przez niektórych za pierwszego świętego pochodzącego z krajów słowiańskich. Zgodnie z ówczesnym zwyczajem, rodzice posłali Hieronima na naukę do Rzymu, gdzie uczył się retoryki i zapoznawał się z bogatą literaturą łacińską pod kierunkiem sławnego gramatyka Donata. Hieronim, jak inni młodzieńcy, prowadził w tym czasie lekkie i swobodne życie. Gdy się ustatkował przyjął chrzest z rąk papieża Liberiusza.

Ukończywszy pomyślnie naukę, udał się na życzenie rodziny do ówczesnej stolicy cesarstwa Trewiru i tam oddał się karierze urzędniczej. Zwiedził Galię i Germanię, po czym dotarł w rodzinne strony do Akwilei, gdzie przez pewien czas pozostawał we wspólnocie duchowej, której przewodniczył miejscowy biskup św. Chromacjusz. Następnie udał się do Antiochii z zamiarem bliższego poznania miejsc świętych. Jednakże kierując się pragnieniem wewnętrznego oczyszczenia i pokuty zmienił plan i przez cztery lata pozostawał na pustyni w pobliżu Aleppo w Syrii. Tam też zapoznał się bliżej z językiem hebrajskim dla lepszego rozumienia Pisma Świętego. Wyczerpany postem i trudami pustelniczego życia powrócił do Antiochii i w 377 roku przyjął święcenia kapłańskie. Następnie udał się do Konstantynopola, gdzie słuchał kazań ówczesnego patriarchy św. Grzegorza z Nazjanzu. W 382 roku wyruszył do Rzymu, towarzysząc biskupowi Paulinowi z Antiochii i św. Epifaniuszowi z Salaminy na Cyprze udającym się na synod. W Rzymie mieszkał na Akwentynie, w domu rzymskiej matrony św. Marceli, a jego erudycja ściągała doń elitę intelektualną i religijną świętego miasta. Zaprzyjaźnił się z papieżem Damazym i z Augustynem (późniejszym Świętym). Po śmierci papieża, Hieronim opuścił Rzym i udał się najpierw do Egiptu, gdzie zapoznał się ze sławnymi osadami pustelniczymi w Nitrii. W końcu osiadł w Betlejem, gdzie dzięki zamożnym protektorkom wybudował klasztor - pustelnię, którym kierowała św. Paula. Dzięki obecności Hieronima Betlejem stało się ostoją walki z szerzącymi się na Wschodzie błędami i herezjami. Najostrzejsza była polemika z Pelagiuszem, która zakończyła się zniszczeniem klasztoru i chwilową ucieczką Hieronima, który dokonał w Betlejem kresu swego pracowitego życia w 420 roku.

Relikwie sprowadzono później do Rzymu i umieszczono w głównym ołtarzu Bazyliki Santa Maria Maggiore.

• Dziełem Hieronima był przekład Pisma Świętego na język łaciński, dokonany na prośbę papieża Damazego. Kościół usankcjonował to tłumaczenie, nadając mu na Soborze Trydenckim miano Wulgaty (tłumaczenie powszechnie przyjęte), w której znalazły się teksty w całości przełożone przez Hieronima z języka hebrajskiego lub greckiego oraz teksty poprawionego przezeń starołacińskiego tłumaczenia zwanego Italą.

• Św. Hieronim zaliczany jest do czterech wielkich doktorów i Ojców Kościoła Zachodniego (św. Ambroży, św. Augustyn, św. Grzegorz Wielki i św. Hieronim). Jest patronem egzegetów i studiujących Pismo Święte, a także księgarzy.

• Wspomnienie liturgiczne przypada 30 września.

Bibliografia

Święci w kulturze duchowości dawnej i współczesnej Europy, red. W. Stępniak-Minczewa, Z.J. Kijas, Kraków 1999; W. Zaleski, Święci na każdy dzień, Warszawa 2008; K.M. Radoński, Święci i błogosławieni Kościoła katolickiego. Encyklopedia hagiograficzna, Warszawa 1947.