Związek św. Barbary
Związek został założony w Królewskiej Hucie przez ks. Stanisława Radziejewskiego w styczniu 1881 roku. Ten należący do archidiecezji gnieźnieńsko-poznańskiej kapłan osiadł w 1874 roku w Królewskiej Hucie i związał się z „Katolikiem” Karola Miarki. Po studiach w Münster chciał przeszczepić na grunt górnośląski ideę solidaryzmu w ruchu robotniczym – stąd cel Związku św. Barbary, jakim miało być „podniesienie stanu górniczo-hutniczego pod względem duchowym i materialnym”. Metoda, dzięki której owo podniesienie miało nastąpić, przewidywała zawieranie dobrowolnych umów między pracodawcami i pracownikami w kwestiach najbardziej kontrowersyjnych. Takie rozwiązanie miało tym samym zapewnić równomierny wzrost zamożności obu stron. Ponieważ jednak kwestie socjalne łączyły się na tym terenie z zagadnieniami narodowościowymi, Związek domagał się poszanowania praw językowych polskich robotników. Ten niewygodny dla władz pruskich aspekt przyczynił się do usunięcia ks. Radziejewskiego z Górnego Śląska w 1886 roku, a co za tym idzie – do wygaśnięcia działalności Związku św. Barbary.
Bibliografia
L. Krzyżanowski, Chrześcijańskie związki zawodowe w XIX i XX w. na Górnym Śląsku-zadania i ich realizacja, SSHT 2002, t. 35, z. 2, s. 393-394.