Twórz Konstanty

Twórz Konstanty (1878-1951), proboszcz w Starych Tarnowicach

Urodził się 21 czerwca 1878 w Załęskiej Hałdzie w rodzinie robotnika Marcina i Marty z d. Miłek. Po ukończeniu szkoły elementarnej uczył się w gimnazjum w Katowicach, gdzie w 1901 roku zdał egzamin dojrzałości. W tym samym roku rozpoczął studia na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Wrocławskiego. Święcenia kapłańskie przyjął 23 czerwca 1905 we Wrocławiu z rąk kard. G. Koppa.

Jako wikariusz duszpasterzował w parafiach: Trójcy Przenajświętszej w Gorzowie Śląskim, św. Marii Magdaleny w Bielszowicach, św. Mikołaja w Przyszowicach, Podwyższenia Krzyża Świętego w Opolu i Wszystkich Świętych w Gliwicach. W 1910 roku zdał egzamin proboszczowski. Od grudnia 1911 roku, pozostając oficjalnie wikarym w Gliwicach, był na zastępstwie duszpasterskim w parafii św. Karola Boromeusza w Staniszczach Wielkich. W 1913 roku został mianowany administratorem w parafii w Rischdorfie, a kilka miesięcy później w parafii św. Urbana w Woli. W 1915 roku otrzymał nominację na kuratusa w Bralinie. Od 1918 w tym samym charakterze duszpasterzował w nowej stacji duszpasterskiej w Wójtowej Wsi koło Gliwic. Trzy lata później kard. A. Bertram erygował w Wójtowej Wsi parafię św. Antoniego, a ks. Tworza mianował jej pierwszym proboszczem.

W okresie plebiscytu na Górnym Śląsku ks. Twórz został napadnięty przez bandę orgeszów i zmuszony do opuszczenia dotychczasowej placówki duszpasterskiej. Po kilku miesiącach powrócił do Wójtowej Wsi, jednak jako Polak wiedział, że nie był w niej mile widziany. W tej sytuacji w styczniu 1924 roku zwrócił się do ks. A. Hlonda z prośbą o możliwość pracy na terenie Administracji Apostolskiej Polskiego Śląska. Po uzyskaniu zgody, jeszcze w tym samym roku postarał się o ekskardynację z diecezji wrocławskiej. 1 lipca 1924 z nominacji ks. A. Hlonda został proboszczem w parafii św. Marcina w Starych Tarnowicach, gdzie duszpasterzował przez 27 lat. W dekanacie Tarnowskie Góry ks. Twórz pełnił funkcję wizytatora dla szkół powszechnych w Rybnej i Bobrownikach. W 1933 roku przez kilka miesięcy był administratorem excurrendo w parafii NSPJ w Rybnej-Strzybnicy. W czasie okupacji hitlerowskiej pełnił obowiązki dziekana, a po jej zakończeniu wicedziekana dekanatu tarnogórskiego. W 1947 roku bp S. Adamski w uznaniu zasług nadał mu tytuł dziekana honorowego, a dwa lata później - radcy duchownego. Zmarł nagle 24 listopada 1951 w Starych Tarnowicach i tam został pochowany.

Bibliografia

AAKat, Akta personalne ks. Konstantego Tworza; Schematyzm 1924-1947; Gwóźdź, Udział duchowieństwa, s. 204; Olszar, Duchowieństwo, s. 75; J. Żurek, Ruch "księży patriotów" w województwie katowickim w latach 1949-1956, Warszawa-Katowice 2009, s. 121, 293; WD 1953, nr 3-4, s. 44.