Nyga Roman

Nyga Roman (1938-2021), malarz

Urodził się 24 maja 1938. Młodszy brat ks. prałata Jerzego Nyga. Ukończył krakowską Akademię Sztuk Pięknych w 1962 roku. Studiował na Wydziale Malarstwa u prof. Wacława Taranczewskiego, z którym współpracował przy realizacji kilku projektów. Uprawia malarstwo sztalugowe, polichromie i rysunek. W swoich pracach koncentruje się wokół człowieka, związanego ze Śląskiem, a także porusza tematykę religijną. Był jednym z członków założycieli katowickiej grupy artystycznej "Arkat" (1964). W latach 1970-1980 współpracował z artystą malarzem Marianem Boguszem z Warszawy. W 1989 roku otrzymał stypendium fundacji Jana Pawła II, które było zrealizowane w Akademii Katolickiej w Stuttgarcie i Stacji Sztuki Sankt Peter w Kolonii. Trzy lata później, w 1992 roku był członkiem Stowarzyszenia Wolnych Twórców - Projekt Oberbuschweg w Kolonii. W 2001 roku został odznaczony nagrodą Starosty powiatu bieruńsko-lędzińskiego w dziedzinie kultury. Obecnie jest członkiem Międzynarodowej Grupy Artystów RAR.

Pierwsze prace prowadzone w obiektach sakralnych to wykonanie wraz z Józefem Kołodziejczykiem oraz Erykiem Pudełko wystroju wnętrz w kościołach: pw. Świętego Krzyża w Strzebiniu (1965) i pw. św. Apostołów Piotra i Pawła w Bziu Zameckim (1967).

Do najliczniejszych jego realizacji sakralnych należały polichromie w kościołach: pw. Matki Bożej Różańcowej w Chropaczowie, pw. św. Józefa Robotnika w Józefowcu, pw. Wniebowzięcia NMP w Miasteczku Śląskim, pw. Wniebowzięcia NMP w Studzionce, pw. św. Urbana Papieża i Męczennika w Woli, pw. NSPJ w Brzezinach Śląskich, pw. św. Apostołów Jana i Pawła Męczenników w Dębie, pw. św. Marcina Biskupa i Wyznawcy w Starych Tarnowicach, pw. Wniebowzięcia NMP w Katowicach, pw. św. Brata Alberta w Kamieniu, pw. Matki Bożej Nieustającej Pomocy w Kozłowej Górze. W przeważającej liczbie przypadków zostały już bezpowrotnie zniszczone.

Artysta zaprojektował również wystrój wnętrza kościoła pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Gostyni Śląskiej, wystrój prezbiterium kościoła pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Paniowach i kościoła pw. św. Maksymiliana Kolbego w Gardawicach, a także wystrój wnętrza domu przedpogrzebowego w Bieruniu Starym.

Jedną z najstarszych zachowanych prac Nygi jest sgraffito na łuku tęczowym w kościele pw. św. Wawrzyńca w Orzeszu (1970). W podobnej konwencji namalował w 1974 roku w kościele pw. św. Jana Chrzciciela w Jaśkowicach Drogę Krzyżową. Ciekawe rozwiązania malarskie można również dostrzec w polichromii kościołów: pw. Przemienienia Pańskiego w Katowicach oraz pw. św. Walentego w Bieruniu Starym.

Jest także autorem projektu witraży w kościołach: pw. św. Brata Alberta w Kamieniu, pw. Wniebowzięcia NMP w Katowicach, pw. Chrystusa Króla w Hołdunowie. Ponadto namalował obraz Świętej Rodziny, który znajduje się w kościele starobieruńskim, a także jest autorem obrazu św. Cecylii umieszczonego w nowych organach bieruńskiego kościoła. Najnowszym dziełem Romana Nygi jest projekt Pomnika Powstańców Śląskich (wykonany na podstawie przedwojennych zdjęć). Odtworzony monument umiejscowiony został na Skwerze Powstańców Śląskich, który uroczyście otwarty został w Święto Niepodległości 2019 roku". Zmarł 7 lutego 2021.

Swe prace prezentował indywidualnie, m.in. w:

Teatrze 38, 1963 Kraków;
Biurze Wystaw Artystycznych, 1969 Katowice;
Galerii Katowice, 1973 Katowice;
Muzeum Diecezjalnym, 1988 Katowice;
Galerie Alphaflor, 1989 Freiburg;
Galerie Dam - Beldende Kunst, Assen (NL);
Galerie am Buttermarkt, 1990 Kolonia;
Cercle Royal des Beaux - Arts, 1992 Liege;
Muzeum Archidiecezjalnym, 1995 Katowice;
Muzeum Górnośląskim, 1995 Ratingen;
Kunstraum 76 A, 1998 Kolonia;
Centrum Kultury - Galeria Kronika, 2000 Bytom;
Galery'a Maneż, 2001 Koźle;
Opolskim Garażu Sztuki, 2002 Opole;
Stowarzyszeniu Artystycznym "Za", 2003 Rawka k. Warszawy;
Będzińskich Pejzażach, Będzin;
"Na koniec" Opolskim Garażu Sztuki, Opole;
Galerii Ratuszowej, Guldenfingen k. Freiburga;
Bożonarodzeniowe Spotkania ze Sztuką - Być razem w Muzeum Archidiecezjalnym, 2003 Katowice (razem ze swym wieloletnim przyjacielem Arne - Bernd Rhaue).

Bibliografia

L. Makówka, Sztuka sakralna na Górnym Śląsku w II połowie XX wieku. Malarstwo i rzeźba, Katowice 2008, s. 257-261; H. Pyka, Dwa źródła ekspresji Romana Nygi, GN 1995, nr 13, s. 23. Foto: [1]