Sowiński Józef

Z e-ncyklopedia

Sowiński Józef CM (1877-1945), duszpasterz emigrantów

Urodził się 30 grudnia 1877 w Radzionkowie na Górnym Śląsku w rodzinie Karola i Agaty z d. Przybyłka. Do szkoły powszechnej uczęszczał w rodzinnej miejscowości, a potem uczył się w Małym Seminarium Księży Misjonarzy w Krakowie (1891-1895). 22 lutego 1895 wstąpił do Zgromadzenia, a śluby wieczyste złożył 27 września 1897. W latach 1899-1902 studiował teologię i przygotowywał się do kapłaństwa. 6 lipca 1902 przyjął święcenia kapłańskie z rąk kard. J. Puzyny.

Po święceniach został kapelanem w domu prowincjalnym sióstr miłosierdzia w Krakowie przy ul. Warszawskiej; równocześnie był ekonomem domu misjonarzy na Kleparzu. W latach 1902-1906 pełnił funkcję dyrektora Dzieci Maryi w Domu Pracy przy ul. Piekarskiej. Przez pewien czas był także zastępcą katechety w V gimnazjum. W 1907 roku wyjechał do Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej z nominacją na superiora domu w New Haven Conn. Wskutek nostalgii, po kilku tygodniach wrócił do kraju.

W 1908 roku został skierowany do Warszawy, by jako kapelan sióstr miłosierdzia służyć pomocą dyrektorowi Felicjanowi Bystrzonowskiemu. Równocześnie był spowiednikiem szarytek w licznych domach, objął kierownictwo Stowarzyszenia Dzieci Maryi i uczył w szkole powszechnej na Tamce. Gdy w 1910 roku F. Bystrzonowski z powodu choroby zrezygnował z urzędu, J. Sowiński został dyrektorem sióstr miłosierdzia prowincji warszawskiej. Nominację na dyrektora otrzymał już w 1909 roku i wówczas wyjechał do Paryża, by się przedstawić przełożonemu generalnemu Antoniemu Fiat.

W latach 1910-1920 z powodu braku misjonarzy w Warszawie i trudności w przekraczaniu „kordonów", sam głosił prawie wszystkie serie rekolekcji do sióstr miłosierdzia oraz do sióstr seminarzystek. Po wybuchu I wojny światowej, jako obywatelowi pruskiemu - groziła mu zsyłka w głąb Rosji. Dzięki interwencji Kurii, zwłaszcza zaś abpa A. Kakowskiego, ocalał. Był jednak pod stałym nadzorem policji. Kilkakrotnie witał na Tamce nuncjusza apostolskiego Achillesa Ratti'ego, późniejszego papieża Piusa XI.

Wobec sióstr potrafił być sprawiedliwy i dyskretny; rozróżniał problemy pozorne od prawdziwych. Z szacunkiem odnosił się do s. Natalii Mieńszow, postaci zagadkowej, związanej więzami krwi z carem Mikołajem II. Na początku marca 1931 roku Sowiński zrezygnował z urzędu i opuścił Warszawę. Jego rezygnacja była następstwem skargi sióstr (zebrały podpisy) i misjonarzy, przesłanej do generała Zgromadzenia. Upokorzenie odczuł głęboko, choć tego nie ujawniał. Przeniósł się wówczas do Krakowa na Stradom, skąd wkrótce wyjechał do Krynicy na kurację. Pod koniec 1931 roku został asystentem domu wileńskiego (superiorem był Jan Rzymełka). W 1937 roku Sowiński został superiorem domu wileńskiego.

26 marca 1942 został aresztowany w Wilnie i był więziony na Łukiszkach (do 3 grudnia 1942). Później został przewieziony do obozu w Poniewieżyku, gdzie przebywał do marca 1943 roku. Zmarł w Wilnie 26 kwietnia 1945 na zawał serca. Mszy św. i nabożeństwu żałobnemu przewodniczył abp wileński Romuald Jałbrzykowski.

Bibliografia

J. Dukała, Sowiński Józef (biogram), [w:] Misjonarze św. Wincentego a Paulo w Polsce, t.II-1 Biografie, red. J. Dukała, Kraków 2001, s. 463-466; W. Jacewicz, J. Woś, Martyrologium polskiego duchowieństwa rzymskokatolickiego pod okupacją hitlerowską w latach 1939–1945, z. 5, Warszawa 1981, s. 374.