Seminarium Duchowne w Orchard Lake
Polskie Seminarium Duchowne w Stanach Zjednoczonych powstało w 1886 roku w Detroit. Pierwsi studenci rozpoczęli naukę w grudniu 1886 roku. Inicjatorami powołania tej instytucji byli polscy kapłani emigranci: o. Leopold Moczygemba i ks. Józef Dąbrowski, budowniczy seminarium i pierwszy rektor. W 1909 roku seminarium to zostało przeniesione z centrum Detroit do pobliskiego Orchard Lake, gdzie dawne budynki po szkole wojskowej przystosowano do nowych potrzeb. Seminarium w Orchard Lake ma charakter seminarium międzydiecezjalnego, w którym kandydaci do kapłaństwa muszą posiadać zgodę swego ordynariusza na studia. Seminarium w Orchard Lake podlega ordynariuszowi z Detroit. Powstało ono z inicjatywy Polonii i przez nią wyłącznie jest utrzymywane. Głównym celem jego istnienia było kształcenie duszpasterzy polonijnych, dobrze znających zarówno kulturę i tradycje kraju ojczystego, jak i kraju zamieszkania. W tym samym czasie z Seminarium powstała tzw. High School czyli gimnazjum spełniające zadanie małego seminarium.
W początkowym okresie Seminarium spełniało swoje, wyznaczone przez założycieli, zadania. Większość starszych księży, „leaderów” Polonii w USA to wychowankowie Seminarium w Orchard Lake. W przeciągu ponad stuletniej historii tych szkół, zdobyło tutaj wykształcenie około piętnastu tysięcy wychowanków świeckich i ok. trzech tysięcy kapłanów polonijnych.
Struktura Seminarium odpowiadała wymaganiom przepisów kościelnych. Na czele dużego i małego seminarium stał rektor, mianowany przez Arcybiskupa Detroit, jako ordynariusza miejsca. Seminarium było utrzymywane przez całą Polonię amerykańską, głównie przez zbiórki w kościołach. Seminarium miało również swoje Towarzystwo Przyjaciół, którego celem było propagowanie seminarium i troska o zapewnienie mu bytu materialnego.
W latach 30. i 40. XX wieku seminarium rozwijało się i z czasem utworzono trzy instytucje: St. Mary Preparatory School (szkoła średnia), St. Mary’s College (obejmuje europejskie liceum i pierwsze dwa lata uniwersyteckie), SS. Cyril and Methodius Seminary (seminarium w ścisłym tego słowa znaczeniu obejmujące cztery lata teologii). Na czele całości ciągle stał rektor mianowany przez Arcybiskupa Detroit. W latach 70. nastąpiły jednak zasadnicze zmiany strukturalne całej instytucji obejmujące kierownictwo, administrację, stronę formalno-prawną i założenia programowe.
W 1971 roku została utworzona prawna korporacja (The Corporation of the Orchard Lake Schools), która jest autonomiczna i która wobec prawa cywilnego faktycznie stała się właścicielem majątku. Zaprzestano używać nazwy Seminarium w Orchard Lake, ale mówi się ogólnie o Orchard Lake Schools (w języku polskim Zakłady Naukowe Orchard Lake).
Władze kościelne uważają utworzoną korporację w świetle prawa kościelnego jako instytucję samozwańczą. Przez jej powstanie, de facto, dokonała się alienacja dotychczasowego majątku kościelnego, na rzecz zupełnie świeckiej, niezależnej od Kościoła instytucji. Przez utworzenie korporacji Archidiecezja Detroit straciła wpływ w sprawach majątkowych, mimo że była to własność Kościoła.
Korporacja kieruje Zakładami w Orchard Lake poprzez wyłonioną przez siebie Radę Regensów (Board of Regents), która to Rada jest odpowiedzialna za stronę administracyjno-majątkową, jak i za program nauczania. Rektor (Kanclerz) jest mianowany przez Radę i przed nią odpowiada za całą administrację i kierownictwo Zakładów. Poszczególne uczelnie wchodząc w skład Zakładów Naukowych mają swoje oddzielne administracje i kierownictwo naukowe odpowiednio: Dyrektor Gimnazjum, Dziekan Kolegium, Rektor Seminarium.
Oficjalnie więc nadzór nad wykształceniem kleryków zależy od świeckiej Rady. Ordynariusz Detroit jest z urzędu członkiem Rady, ale ma tylko jeden głos. Seminarium duchowne posiada jeszcze w swoim zakresie Radę Doradczą (Board of Consultans), która na 17 członków musi mieć 9 duchownych. Arcybiskup Detroit jest jej przewodniczącym z urzędu, ale kompetencja Rady zacieśnia się praktycznie do spraw administracyjnych.
Polonia amerykańska utrzymuje w znacznym stopniu Zakłady Naukowe w Orchard Lake, trwając w przekonaniu, że służą one nadal Polakom zamieszkującym Stany Zjednoczone zgodnie z celami wyznaczonymi przez ich założycieli.
Przy seminarium istnieje bogate archiwum, w którym zbiera się archiwalia dokumentujące życie Polonii amerykańskiej i wychodźstwa polskiego. Dyrektorem Archiwum przez wiele lat był ks. Roman Nir. Od 2009 roku kierownictwo archiwum przejął ks. dr Flis.
Decyzją Rady Regentów, seminarium w Orchard Lake zostanie zamknięte w 2022 roku. W polonijnym ośrodku wciąż działać będzie szkoła średnia i pozostałe obecne tam instytucje.
Bibliografia
Wandalizm w Orchard Lake, Kurier Codzienny (Chicago) 27-29 III 2009; Rzeź polonijnych Zakładów Naukowych Orchard Lake. Z Edwardem Duszą rozmawia Marek Bober, "Kurier Codzienny" 22-25 V 2009; List otwarty w sprawie polskich Zakładów Naukowych w Orchard Lake, Kurier Codzienny 17-19 IV 2009; M. Kurczewska, Dewastacja skarbów kultury polskiej, Kurier Codzienny 14-20 VIII 2009; 21-17 VIII 2009.