Robota Władysław

Z e-ncyklopedia

Robota Władysław (1872-1939), proboszcz w Gierałtowicach

Robotawladyslaw.jpg

Urodził się 27 czerwca 1872 w Gostomi k. Prudnika w rodzinie rolnika Konstantyna i Zuzanny z d. Spiller. Był uczniem miejscowej szkoły wiejskiej. W 1882 roku rozpoczął edukację w szkole ludowej w Prudniku. 17 marca 1892 zdał egzamin dojrzałości. Po maturze został przyjęty na Wydział Teologiczny Uniwersytetu Wrocławskiego. W czasie studiów był również słuchaczem wykładów z literatury polskiej. W 1892 roku został współzałożycielem Towarzystwa Akademików Górnoślązaków. W 1895 roku należał do grona założycieli „Kółka Polskiego” we wrocławskim alumnacie. 11 czerwca 1898 przyjął święcenia kapłańskie.

W czasie wakacji pomagał w pracy duszpasterskiej w rodzinnej parafii, a 28 lipca 1898 został mianowany wikarym w Łabędach, gdzie założył polski Związek Rolników. 4 września 1902 został zatwierdzony na stanowisku proboszcza w Gierałtowicach. Tam znowu dał się poznać jako żarliwy patriota, przy każdej sposobności podkreślając swoją narodowość polską. Urzędową korespondencję z sąsiednimi parafiami prowadził po polsku; zarządowi „Kriegervereinu" proszącemu o odprawienie nabożeństw w języku niemieckim, odpowiadał, że „nie jest zwyczajem Kościoła katolickiego, aby w innym niż ojczystym języku przemawiać do wiernych". Dzięki jego zaangażowaniu wybudowano pierwszy na Górnym Śląsku dom związkowy dla polskich stowarzyszeń, gdzie udostępnił parafianom dzieła literatury polskiej oraz polskie elementarze. W 1903 roku założył Związek Parafialny pw. św. Józefa. W grudniu 1906 roku podpisał się pod odezwą przedwyborczą z 1 stycznia 1907, zapowiadającą wysunięcie polskich księży jako kandydatów do Koła Polskiego w parlamencie niemieckim. Ze względu na przekonania był szykanowany przez hakatystów i władze państwowe. W styczniu 1919 roku został na krótko aresztowany. Zwolniony, ukrywał się w klasztorze we Wrocławiu. W 1920 roku dokonano nieudanego zamachu na jego życie. W latach 1923 - 1924 był administratorem excurrendo parafii w Knurowie.

Po utworzeniu Administracji Apostolskiej mianowano go konsultorem (1925), a następnie radcą duchownym. W 1934 roku został wybrany wicedziekanem dekanatu dębieńskiego i sędzią prosynodalnym. Nie zgodził się na utworzenie w parafii mniejszościowej szkoły niemieckiej, za co w 1931 roku był atakowany na łamach niemieckiej prasy. Za działalność narodową został odznaczony przez władze państwowe komandorią Orderu Polonia Restituta. Był honorowym przewodniczącym Związku Akademików Górnośląskich „Silesia”. Dzięki jego pracy duszpasterskiej wybudowano w Gierałtowicach nowy kościół. 8 września 1939 w godzinach wieczornych został aresztowany i wywieziony do lasu k. Pilchowic. Tam, wraz z 14 innymi Polakami, został zamordowany w czasie tzw. "krwawej nocy". W czerwcu 1945 roku zidentyfikowano jego zwłoki na cmentarzu w Pilchowicach i 29 września 1946 sprowadzono do Gierałtowic.

Bibliografia

AAKat, Akta personalne ks. Władysława Roboty; Schematyzm 1923; F. Maroń, Nekrolog, WD 1969, nr 11-12, s. 183; M. Czapliński, Robota Władysław (hasło), [w:] Słownik biograficzny, s. 351-352; EPS, s. 477; T. Falęcki, O narodowe oblicze, s. 33, 42, 105; J. Gawlina, Wspomnienia, s. 42; A. Grajewski, Wygnanie, s. 32; Gwóźdź, Udział duchowieństwa, s. 194; Martyrologium, s. 203; J. Myszor, Historia diecezji, s. 215, 235, 320; Tenże, Stosunki Kościół, s. 152; Represje wobec duchowieństwa, s. 5 i nn; WD 1926, nr 9, s. 64; L. Krzyżanowski, Kościół katolicki wobec mniejszości niemieckiej, s. 47; W. Musialik , W kręgu polityki i władzy, s. 26 i nn.; A. Hanich, Martyrologium duchowieństwa Śląska Opolskiego w latach II wojny światowej, Opole 2009, s. 118-119; H. Polak, 7 wieków Gierałtowic, Gliwice 1997, s. 182-183; E. Wichura-Zajdel, Z dziejów duchowieństwa śląskiego w czasie wojny 1939-1945, Warszawa 1968, s. 60-63; B. Cancer, Śp. ks. radca Władysław Robota, GN 1946, cz. I - nr 20, s. 180 i cz. II - nr 21, s. 190.