Poncjan

Z e-ncyklopedia

Poncjan (ok. 175-235), papież

Urodzony najprawdopodobniej około 175 roku w Rzymie, pochodził z rodu Calpurnia, znanych rzymskich polityków i urzędników. Brak jakichkolwiek informacji o jego życiu przed objęciem tronu Piotrowego. Został wybrany na biskupa Rzymu 21 lipca 230 jako następca papieża Urbana I. Czas jego panowania pokrywa się trwającą schizmą związaną z wyborem (przez mniejszości gmin chrześcijańskich) Hipolita (pierwszy antypapież) na papieża po śmierci Zefiryna. Przewodził Kościołowi przez pięć lat. Przypisuje się mu wprowadzenie do liturgii aktu pokutnego Confiteor oraz pozdrowienia Dominus vobiscum. Przewodniczył synodowi rzymskiemu, w czasie którego podtrzymał wydany na Orygenesa wyrok synodu w Aleksandrii. Na mocy wyroku Orygenes utracił urząd prezbitera i nauczyciela. Większość czasu przypadająca na pontyfikat Poncjana naznaczona była wolnością religijną za sprawą rządów cesarza Aleksandra Sewera (222-235). W 235 roku nowym cesarzem został obwołany Maksymin Trak, który rozpoczął walkę z Kościołem. W wyniku jego działań jednymi z pierwszych ofiar byli Poncjan i Hipolit, którzy zostali wygnani na Sardynię. Papież Poncjan, aby umożliwić wybór nowego papieża, jako pierwszy w historii abdykował ze swojego urzędu, dnia 28 września 235 (jest to pierwsza dokładna i pewna data w historii papiestwa). W czasie zsyłki Poncjan i Hipolit pogodzili się co zakończyło trwającą prawie dwadzieścia lat schizmę. Obaj zmarli w 235 roku w wyniku okrutnego traktowania więźniów religijnych. Papież Fabian (236-250) kazał sprowadzić ciała męczenników do Rzymu około roku 236. Papież Poncjan został pochowany w krypcie papieskiej w katakumbach św. Kaliksta.

  • Dawniej Kościół obchodził jego wspomnienie 19 listopada (w dzień śmierci), obecnie jest ono obchodzone razem ze wspomnieniem św. Hipolita tj. 13 sierpnia.

Bibliografia

K. Dopierała, Księga Papieży, Poznań 1996, s. 20.