Paweł II (1464-1471), papież
Pietro Barbo urodził się 23 lutego 1417 w Wenecji w bogatej rodzinie kupieckiej. Jego wujem był papież Eugeniusz IV, który mianował go kolejno: archidiakonem Bolonii, biskupem Crevii, protonotariuszem Kościoła rzymskiego, kardynałem - diakonem S. Maria Nuova (1440). W 1451 roku otrzymał godność kardynała-prezbitera kościoła S. Marco z rąk papieża Mikołaja V. Pełnił funkcję biskupa Vicenzy przez okres 13 lat (1451-1464). Przed wyborem na Stolicę Piotrową, którego kolegium dokonało 30 sierpnia 1464, został zmuszony przez kardynałów do podpisania tzw. "kapitulacji wyborczej", która zobowiązywała go do prowadzenia wojny z Turkami, zwołania soboru w ciągu trzech lat, przeprowadzenia reformy kurii i ograniczenia liczby kardynałów do 24. Przyjął imię Paweł II.
Szybko popadł w konflikt z artystami i humanistami, zwłaszcza gdy w 1468 roku zamknął Akademię Rzymską - nazwano go "barbarzyńcą", a także wrogiem sztuki i nauki. Nie podjął żadnych kroków mających na celu zwołanie soboru i reformę Kościoła. Chciał zorganizować krucjatę przeciwko Turkom - wspierał finansowo i wojskowo Węgrów i Albańczyków w walce z tymi wrogami Europy. Na przywódcę wyprawy nadawał się jedynie Jerzy z Podiebradów (władca Czech), podejrzewany o kontakty z heretykami - husytami. Po nieudanej próbie porozumienia papież ekskomunikował go w grudniu 1466 roku. W samych Włoszech Paweł II też borykał się z trudnościami. Stabilności państwa zagroziła śmierć Francesco Sforzy (1466), który był władcą Mediolanu. Za jego pontyfikatu Turcy podbili Albanię i w roku 1470 zajęli Negroponte (Eubeę), ostatni punkt oporu Wenecji na Wschodzie. Papież natychmiast zwołał w Rzymie kongres państw włoskich. W wyniku jego rokowań 22 grudnia 1470 zawiązano ligę italską przeciwko Osmanom. Papież, miłośnik przepychu i imprez karnawałowych, starał się zwalczyć fraticellich - zwolenników radykalnego ubóstwa w zakonie franciszkańskim, głoszących konieczność zachowania całkowitego ubóstwa przez następców św. Piotra. W 1470 roku wydał dekret o obchodzeniu Roku Świętego co 25 lat, począwszy od 1475 roku. W ostatnich miesiącach życia chciał podporządkować Rzymowi prawosławny Kościół na Rusi przez małżeństwo wielkiego księcia moskiewskiego Iwana III z katoliczką Zoe Paleolog (córka Tomasza Paleologa, despota Morei w Bizancjum). Przyczyną jego śmierci 26 lipca 1471 był wylew. Pochowano go w Bazylice Świętego Piotra w Rzymie.
Bibliografia
K. Dopierała, Księga papieży, Poznań 1996, s. 281-284; R. Fischer-Wollpert, Leksykon papieży, Kraków 2000, s. 88.
