Parafia św. Mikołaja w Rudnie

Rudno to wieś sołecka w powiecie gliwickim, w gminie Rudziniec. W Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis, spisanej za czasów bpa Henryka z Wierzbna w latach 1295-1305, miejscowość wymieniana jest w formach Rudno Symonis oraz Rudno Jankonis. Nazwa wsi wskazuje na występowanie w jej okolicy rud darniowych. Wieś pierwotnie należała do szlachcica Christophera Paczinski i Jana Franciszka von Manowski. W dokumentach wzmiankowana jest po raz pierwszy w 1228 roku.

Parafia została erygowana w 1217 roku. Rudno poprzednio należało do parafii Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Łabędach. Księgi metrykalne ślubów i zgonów prowadzone są od 1739 roku, a chrztów od 1745 roku. W centrum Rudna stał drewniany kościół z II połowy XV wieku, otoczony cmentarzem. W 1921 roku uległ zniszczeniu przez huragan. W 1922 roku stary kościół rozebrano i w tym samym roku rozpoczęto budowę nowego. Budowie przewodniczył proboszcz, ks. Jan Michalica (+1956).

Wybudowano kościół murowany, neobarokowy. 4 listopada 1923 konsekrował go kard. Adolf Bertram. W Muzeum Diecezjalnym w Opolu zdeponowano ornat z XVII wieku, przedstawiający Chrystusa na krzyżu i trzy niewiasty, cztery szesnastowieczne figury z drewna lipowego: dwie przedstawiające Matkę Boską z Dzieciątkiem oraz figury św. Mikołaja i św. Katarzyny. We wnętrzu kościoła zwraca uwagę ołtarz główny, dedykowany św. Mikołajowi, ołtarze boczne: Matki Bożej i Najświętszego Serca Pana Jezusa, także późnobarokowe rzeźby z XVIII wieku, organy piszczałkowe wybudowane w 1923 roku przez firmę Berschdorf z Nysy. Na zewnątrz tympanon z kartuszem Ballestremów i plebania z 1840 roku, której kapitalny remont przeprowadzono w latach 2002-2007. Kościół przeszedł już kilka remontów i renowacji, a w 2010 roku odtworzono pierwotną kolorystykę elewacji kościoła.

Na terenie cmentarza znajduje się kaplica grobowa Ballestremów oraz nagrobki zmarłych członków tej rodziny, pomnik ku czci mieszkańców wsi poległych podczas I wojny światowej - na cokole krzyża znajdują się nazwiska 75 poległych mieszkańców, grób zbiorowy wojenny 12 cywilnych mieszkańców wsi rozstrzelanych 25 stycznia 1945 przez żołnierzy Armii Czerwonej.

• W 2007 roku kościół został wpisany do rejestru zabytków woj. śląskiego i został określony jako jeden z ładniejszych kościołów neobarokowych na terenie woj. śląskiego.

Bibliografia

Oprac. MC; J. Pilch, Leksykon zabytków architektury Górnego Śląska, Wydawnictwo Arkady, Warszawa 2008; P. Siemko, Rudno. Kościół parafialny pw. św. Mikołaja, [w:] Nie zachowane kościoły dewniane Górnego Śląska, Centrum Dziedzictwa Kulturowego Górnego Śląska, Katowice 2001, s. 152