Parafia św. Michała Archanioła w Ornontowicach
Historia
Pierwsza wzmianka o Ornontowicach pochodzi z ok. 1300-1305 roku i została zamieszczona w Liber Fundationis Episcopatus Vratislaviensis. W okresie reformacji wieś podupadła, a kościół przeszedł w ręce ewangelików. W 1693 roku opiekę nad odzyskanym kościołem przejął proboszcz z Dębieńska Wielkiego. Drewniany kościół św. Michała Archanioła został zbudowany w 1578 roku. Było w nim mało ozdób, na ścianach zaś wisiały zaledwie trzy obrazy. Strop był drewniany i pomalowany. Ławy wykonane były ręką cieśli. Posadzki nie było żadnej, stanowiła ją udeptana piaszczysta ziemia. Zakrystia była drewniana, ciasna i mroczna, zaś wszystko w niej pokryte było pyłem. Wieża dzwonnicza, także drewniana połączona była z kościołem. Wisiały na niej dwa dzwony. Wokół kościoła położony był cmentarz, otoczony drewnianym płotem. Była tam także drewniana kostnica. W kościele znajdowały się trzy, prostej budowy ołtarze, posiadające murowane podstawy i udekorowane obrazami oraz malowidłami. Ołtarz główny posiadał kamienną mensę. Tabernakulum wykonane było ze zbitych obrobionych kawałków drewna. Chrzcielnica była wykutym wewnątrz kamieniem. Ze strony ewangelii znajdowała się prosta ambona. W kościele była także galeria. Ze względu na zły stan techniczny drewniany kościółek został rozebrany w 1892 roku.
Nowy kościół
W tym samym roku przystąpiono do budowy nowego kościoła murowanego. Parcelę pod budowę kościoła podarował patron Hegenscheidt. Projekt sporządził radca budowlany Paweł Jackisch z Bytomia. Jego wykonawcą zaś został Maks Philipp z Gliwic. Kościół 24 września 1893 poświęcił dziekan ks. Paweł Zielonkowski, proboszcz dębieński i jednocześnie jego budowniczy. Nadal należał on do parafii Dębieńsko, a Msze św. odprawiane były tylko w niedziele i święta.
19 października 1907 kuratusem dla Ornontowic został ustanowiony ks. Stanoszek. Formalnie kurację powołano 1 maja 1911. Parafią zaś Ornontowice stały się ponownie 1 czerwca 1915. Podczas II wojny światowej kościół został znacznie uszkodzony. Po zakończeniu działań wojennych przy usuwaniu szkód dobudowano dwie nowe zakrystie. Kościół został konsekrowany 29 września 1963 przez bpa Juliusza Bieńka. Rok później poświęcono dwa nowe dzwony noszące wezwania Chrystusa Króla, i św. Michała. W latach 60. ubiegłego wieku zmodernizowano ogrzewanie, położono nowe tynki, wymieniono posadzki i balaski. W 1986 roku nastąpiła przebudowa prezbiterium, polegająca na zmniejszeniu mensy ołtarzowej i wyłożeniu wnętrza okładziną marmurową. Z okazji 100-lecia istnienia kościoła w 1993 roku dokonano kolejnej zmiany prezbiterium, wymieniono drzwi wejściowe, a w 1998 roku odnowiono wejście boczne i pomalowano wnętrze kościoła. W tym samym czasie przeprowadzono remont organów i zakrystii. Uwieńczeniem kolejnego etapu prac było wykonanie nowego nagłośnienia. W Jubileuszowym Roku 2000 nałożono nową posadzkę granitową i wykonano dwa nowe konfesjonały. Z okazji jubileuszu ks. Jerzego Kiełbasy ufundowano stylizowaną ambonę, którą poświęcił 13 kwietnia 2009 ks. Reinhard Schittko, dziekan Dekanatu Orzesze.
Patron gminy
29 września 2012 patronem miejscowości i gminy Ornontowice został ogłoszony św. Michał Archanioł. Dokument Kongregacji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów potwierdzający ten fakt władzom samorządowym wręczył abp Wiktor Skworc podczas uroczystej Mszy św. w miejscowym kościele parafialnym. Starania o ogłoszenie patronem Ornontowic św. Michała Archanioła trwały od połowy 2011 roku. W okresie reaktywowania gminy przyjęto herb, na którym znajduje się orzeł górnośląski oraz św. Michał Archanioł.
Proboszczowie
- ks. Teofil Bromboszcz (1920-1923)
- ks. Józef Grunt (1923-1933)
- ks. Juliusz Kwapuliński (1934-1960)
- ks. Józef Bołda (1960-1983)
- ks. Jan Śleziona (1983-1990)
- ks. Jerzy Kiełbasa (1990-2012)
- ks. Grzegorz Lech (2012-nadal)
Bibliografia
Dekret dot. zmiany granic parafii, WD 1935, nr 7-8, s. 253; B. Kloch, M. Mrzyk, J. Siebel, D. Szpala, Dzieje Ornontowic, Ornontowice 1999; R. Cop, Stosunki wyznaniowe w archiprezbiteracie gliwickim w XVII wieku, Katowice 2008, pr. mgr Biblioteka WTL; Dekanat Orzesze, R. Ratajczak, S. Zarzycka, Czerwionka-Leszczyny 2009, s. 17-25; Straty wojenne. Zabytkowe dzwony utracone w latach 1939-1945 w granicach Polski po 1945, t. 3 Województwo Śląskie, cz. 1 diecezja katowicka wraz z częścią diecezji częstochowskiej, opr. P. Nadolski, Katowice 2008, s. 221-222; Z. Sodzawiczny, Duszpasterstwo w parafii św. Michała Archanioła w Ornontowicach od 1907 do 1960 roku, Katowice 1986, praca mgr mps w Bibliotece WTL UŚ w Katowicach; M. Rzepka, Górnicy mogą spać spokojnie. Parafia św. Michała Archanioła w Ornontowicach, GN 2004, nr 28, s. 8; D. Głazek, Domus Celeberrima. Architektura sakralna (katolicka) w przemysłowej części Górnego Śląska 1870-1914, Katowice 2003, s. 196; serwis KAI, ksas (Ornontowice).
|