Parafia św. Macieja Apostoła w Zabrzu
Maciejowianie pozostawali najdłużej parafianami kościoła pw. św. Andrzeja Apostoła w Zabrzu. W wiejskim Maciejowie w latach dwudziestych i trzydziestych XX wieku wybudowano nowe osiedla i wtedy to Maciejów stał się atrakcyjną dzielnicą Zabrza. Liczba mieszkańców wzrastała. Aby odciążyć parafię św. Andrzeja Apostoła i ułatwić wiernym z Maciejowa drogę do kościoła, pomyślano o budowie nowego kościoła.
Budowa kościoła okazała się trudna ze względu na finanse i lokalizacją (szkody górnicze). Ks. Oswald Sonneck, proboszcz kościoła pw. św. Andrzeja Apostoła, w 1926 roku doszedł do porozumienia z hr. Henckel von Donnersmarck, co umożliwiło powstanie kościoła w Maciejowie. 17 listopada 1926 ks. Sonneck podpisał umowę w sprawie zakupu łąk pod budowę kościoła, plebanii, budynków gospodarczych, dużego ogrodu, cmentarza. Część gruntów stanowiła darowizna (2000 marek), część została zakupiona przez parafię św. Andrzeja Apostoła (6900 marek). Ze względu na wspomniane wcześniej wydobycie węgla spod Maciejowa, uzyskano zezwolenie na budowę tylko tymczasowego kościoła, którego trwałość określono na sto lat.
Inicjatorem budowy był wspomniany już proboszcz parafii św. Andrzeja Apostoła w Zabrzu, ks. Oswald Sonneck, a realizatorem powziętych planów ks. Oskar Golombek, który od 1934 roku był proboszczem parafii św. Andrzeja Apostoła. Latem 1935 roku rada parafialna przy parafii św. Andrzeja Apostoła powzięła uchwałę o wybudowaniu kościoła tymczasowego w Maciejowie. Sponsorami kościoła byli także: kard. Adolf Bertram, który ofiarował 5000 marek, kopalnia Castelengo-Abwehr (Mikulczyce), jako odszkodowanie górnicze 6500 marek i wierni z Maciejowa ofiarowali 9000 marek.
Budynek zaprojektował inż. architekt z Nysy Felix Hinnsen, a firma Gollenia z Zabrza zrealizowała projekt. 20 grudnia 1936 nowy kościół w Maciejowie poświęcił proboszcz parafii św. Franciszka, ks. dziekan Josef Bennek, na polecenie kard. A. Bertrama z Wrocławia. Katolicka społeczność nadal podlegała parafii św. Andrzeja Apostoła. Na pisemną prośbę ks. Golombka z dnia 11 lutego 1937, dekretem abpa wikariatu Nr 6817 z dnia 6 marca 1937, mianowano ks. Józefa Madeję na lokalistę z tytułem kuratusa parafii św. Macieja Apostoła w Maciejowie. Ks. Madeja założył Bractwo Matek, Bractwo Mężów Katolickich, chór kościelny, Sodalicję Mariańską. Kościół zaopatrzono w organy, stacje Drogi Krzyżowej. Kilka osób lub całe rodziny kupowały jeden z obrazów, kościół zyskał ambonę, chrzcielnicę, baldachim. Ks. prałat Tomeczek, kuratus parafii Ducha Świętego na Piasku (Sandkolonie), podarował dzwon stalowy o wadze 400 kg.
15 stycznia 1939 ks. Madeja wystąpił ostatni raz w kościele. W źródłach historycznych z 1986 roku jest notka, że ks. Madeja z Zabrza, ks. Jan Melz ze Starego Koźla, ks. Netter i Arkadiusz Bożek, przywódca ludności polskiej na Śląsku Opolskim, dostali nakazy wysiedlenia i zakaz osiedlania się w prowincjach zamieszkałych przez Polaków. Ks. Madeja uciekł do Piekar Śląskich, zmarł 3 lutego 1971 w Anglii. Uhonorowano go umieszczeniem w kościele tablicy pamiątkowej i nazwano jedną z ulic w Maciejowie jego imieniem. Drugi duszpasterz, początkowo z tytułem kuratusa, a potem już samodzielnego proboszcza to ks. Anton Erzepky, syn organisty z kościoła św. Bartłomieja w Gliwicach-Sobieszowicach.
Od 15 października 1945 parafia była obsługiwana przez dochodzących księży. Stałym proboszczem został ks. Reginald Knauer z diecezji katowickiej, ale nie został on zaakceptowany przez parafian z Maciejowa i pod koniec stycznia 1946 roku powrócił do swojej poprzedniej parafii w Czyżowicach. 4 czerwca 1946 z polecenia Administratora Apostolskiego bpa Bolesława Kominka proboszczem został ks. Franciszek Biesik. Ks. Biesik zbudował plebanię, a w 1948 roku nową wieżę kościelną. Mistrz stolarski z Maciejowa Gurok wykonał z drewna modrzewiowego ołtarz, a obok kościoła postawiono krzyż. W 1952 roku prof. Marian Konarski z Krakowa pomalował kościół i nad ołtarzem wmontowano witraż zakupiony przez ks. Erzephy'ego. W 1969 roku rzeźbiarz Franciszek Masosz z Rybnika wykonał dwa ołtarze boczne. Ks. Biesik założył bractwa: Mężów Katolickich, Matek Katolickich, Różańca Świętego, Pocieszenia, Kongregację Mariańską, Trzeci Zakon Franciszkański, Krucjatę Eucharystyczną dzieci.
W latach 1966-1968 przeprowadzono generalny remont kościoła. Po wielu staraniach, w 1981 roku uzyskano zgodę na budowę domu przedpogrzebowego, kaplicy cmentarnej i na założenie cmentarza parafialnego. 4 czerwca 1983 bp Jan Wieczorek poświęcił kaplicę cmentarną. Malowidła w kaplicy wykonał artysta Tadeusz Kostrz z Zabrza, a ołtarz i tabernakulum artysta Hill z Rokitnicy. W 1986 roku do kościoła dobudowano wieżę, a w latach 1987-1988 zakupiono nowe dzwony. Kościół posiada dwunastogłosowe organy. W stole gry widnieje tabliczka Carla Beschdorfa, jednak prawdopodobnie w 1937 roku przeniósł on tutaj i przebudował instrument Carla Volkmanna z II połowy XIX wieku.
Proboszczowie
- ks. Józef Madeja (1937-1939)
- ks. Antoni Erzepky (1939-1945)
- ks. Jan Smogorzewski (1945)
- ks. Reginald Knauer (1945-1946)
- ks. Gerard Kuś (1946)
- ks. Teodor Kosytorz (1946)
- ks. Franciszek Biesik (1946-1962)
- ks. Eugeniusz Plichta (1962-2003)
- ks. Rudolf Wilczek (2003-nadal)
Bibliografia
Oprac. MC; Kroniki kościelne; Kroniki szkoły podstawowej w Maciejowie; "Polska w latach 1918-1939. Wybór tekstów źródłowych do nauczania historii", Warszawa 1986
|