Parafia św. Kazimierza Królewicza w Katowicach

Z e-ncyklopedia
Katowice garnizon1.jpg
Katowice Kazimierza41.jpg
popiersie pap. Jana Pawła II na ścianie kościoła

Rok przed wybuchem I wojny światowej w Katowicach powstał garnizon wojsk niemieckich. 2 listopada 1913 przybył tutaj III Batalion 22 pułku z Gliwic i został zakwaterowany w barakach znajdujących się w pobliżu kościoła. Właściwe koszary przy torze kolejowym wykończono w 1915 roku, już w czasie wojny. Duszpasterstwo dla około 250 katolickich żołnierzy biskup wrocławski kard. Adolf Bertram powierzył proboszczowi parafii Świętych Apostołów Piotra i Pawła - ks. Janowi Globiszowi. Dla żołnierzy organizowano osobne nabożeństwa w kościele w co drugą niedzielę miesiąca. Po zmianie państwowości w 1922 roku, w koszarach został zakwaterowany - I Batalion piechoty Wojska Polskiego. Jego duszpasterzem został ustanowiony proboszcz ks. Karol Mathea, będący w randze pułkownika.

Budowę kościoła rozpoczęto 23 czerwca 1930. Jego budowniczym był ks. Stanisław Sinkowski, ówczesny kapelan wojskowy w Katowicach. Grunt pod budowę ofiarował Magistrat Miasta Katowic, a fundusze pochodziły z subwencji rządowej oraz z dobrowolnego opodatkowania się korpusu oficerów i podoficerów Garnizonu katowickiego i z cegiełek rozprowadzanych wśród nauczycieli i młodzieży.

Uroczystość poświęcenia kamienia węgielnego odbyła się 28 września 1930 z udziałem biskupa polowego Stanisława Galla, zaś kościół konsekrował 25 czerwca 1933 biskup polowy Józef Gawlina.

Kościół garnizonowy zbudowany jest w stylu funkcjonalizmu według projektu Leona Dietza d’Army i Jana Zarzyckiego. Jest pierwszym funkcjonalistycznym obiektem wybudowanym przez Kościół katolicki w Polsce. Wewnątrz znajduje się oryginalne wyposażenie w stylu art deco: kamienny ołtarz główny i boczne, balustrada, chrzcielnica, rzeźby konfesjonały, ławki, lampy, witraże. Rzeźba Chrystusa w ołtarzu głównym autorstwa Mariana Szpindlera, płaskorzeźby stacji Drogi Krzyżowej - Zofii Trzcińskiej–Kamińskiej. Podczas II wojny światowej udało się ocalić od przetopienia trzy dzwony: Józefa Michała (nazwany po bp. Józefie Gawlinie i wojewodzie Michale Grażyńskim, Adama (na cześć prezydenta Katowic Adama Kocura i Karola (imię po indywidualnym fundatorze Karolu Ferilichu). W parafii są przechowywane relikwie patrona św. Kazimierza Królewicza. Warto zauważyć, że jest to jedyny kościół, znajdujący się na oficjalnym miejskim szlaku zabytków katowickiej moderny.

Proboszczowie

Bibliografia

J. Kiedos, Konsekracja kościoła garnizonowego w Katowicach, WD 1983, nr 2, s. 54; L. Musioł, Z dziejów parafii św. Piotra i Pawła w Katowicach, Katowice 2003, s. 70; T. Idzik, Duszpasterstwo wojskowe w diecezji katowickiej w latach 1925-1939, Ustroń 2000; M. Góra, Służyć Bogu i Ojczyźnie. "Garnizonka" w Katowicach, GN 1996, nr 36, (dodatek katowicki), s. 15, M. Rzepka, Dla żołnierzy, kombatantów i... sympatyków, GN 2004, nr 11, (dodatek katowicki), s. 28; Gość Niedzielny, 13 sierpnia 2023, nr 32/1634, Archidiecezja katowicka, s. VI-VII