Ogan Antoni

Z e-ncyklopedia

Ogan Antoni (1870-1959), proboszcz w Rudzie

Ogan Antoni.jpg

Urodził się 7 maja 1870 w Wieszowej k. Bytomia. Święcenia kapłańskie przyjął 21 czerwca 1897 we Wrocławiu. Po święceniach był przez dwa lata wikarym w Rybniku, a w 1899 roku przyjął obowiązki wikarego w Biskupicach.

24 lipca 1900 ks. Antoni Ogan został ustanowiony kuratusem w Rudzie, przy tamtejszym kościele pw. Matki Boskiej Różańcowej. W czasie jego kadencji w 1901 roku został urządzony potrzebny cmentarz. W latach 1902-1904, z fundacji ówczesnego właściciela Rudy hr. Franciszka Ballestrema, wzniesiono w Rudzie nowy, neoromański kościół pw. św. Józefa. Kuracja została przekształcona w pełnoprawną parafię 1 listopada 1906. W czasie jego posługi proboszczowskiej jednym z jego wikarych był ks. Józef Czempiel.

6 grudnia 1919 ustąpił z funkcji proboszcza w Rudzie. Prawdopodobnie największy wpływ na rezygnację miało jego proniemieckie nastawienie. Niemniej jednak ks. Ogan nie był kojarzony jednoznacznie z niemieckością. Początkowo wprowadzał obowiązkowe nabożeństwa dla dzieci w języku niemieckim, ale po pewnym czasie zniósł je z powodu nikłej frekwencji. Występował też przeciwko zabawom dla dzieci organizowanym w Rudzie Śląskiej, które miały na celu germanizację najmłodszego pokolenia. Opór przeciw germanizacji stał się powodem do jego sporu z hakatystami na łamach lokalnych gazet. Polska gazeta „Głos Śląski” pisała o nim w numerze z 6 września 1904, że: to nie jest ani polonizator, ani germanizator, ale kapłan pilnujący w pierwszej linii Kościoła i dobra dusz swoich parafian. W 1902 roku założył polskie stowarzyszenie robotnicze. Związany był z chrześcijańską partią „Centrum”. 15 września 1905, za zgodą kardynała Georga Koppa i przy współpracy z ks. Schmidtem i ks. Schirmeisenem, zorganizował w Katowicach konferencję proboszczów. Konferencja stworzyła możliwość ujawnienia propolskiego nastawienia wielu wpływowych księży posługujących w rejonie Górnego Śląska.

Z inicjatywy ks. Ogana parafia w Rudzie Śląskiej była prawdopodobnie pierwszą parafią w regionie, która drukowała swoje ogłoszenia parafialne, co stawia go w gronie protoplastów prasy parafialnej. Ogłoszenia posłużyły między innymi do wyjaśnienia dekretu „Ne temere” w języku niemieckim i polskim, a także do pogłębienia nauki o sakramencie małżeństwa. Wskazuje to na szerokie wykorzystanie ogłoszeń, nie tylko do celów informacyjnych, ale także pastoralnych.

Po rezygnacji z pracy w rudzkiej parafii ustanowiono go proboszczem w Nowej Wsi Królewskiej k. Opola, gdzie prowadził tamtejszą parafię do 1931 roku. Zmarł w Wiesbaden w 1959 roku.

Bibliografia

M. Pater, Duchowieństwo katolickie wobec spraw polskich na Górnym Śląsku (1891-1914), Katowice 2004; J. Myszor, Duszpasterstwo parafialne na Górnym Śląsku w latach 1821-1914, Katowice 1991.