Oblaci na Górnym Śląsku
Zgromadzenie Misjonarzy Oblatów Maryi Niepokalanej
Zgromadzenie Misjonarzy Oblatów Maryi Niepokalanej zostało założone w 1816 roku i zatwierdzone przez Stolicę Apostolską w 1826 roku. Jego założycielem był Karol Józef Eugeniusz de Mazenod, późniejszy bp Marsylii. Po zakończeniu I wojny światowej oblaci nie mieli na terenie odrodzonej Polski swojego domu zakonnego. W 1919 roku przybyli do Piekar Śląskich ojcowie: Jan Wilhelm Kulawy, Jan Pawołek oraz Franciszek Kosian. Pomagając w największym na Górnym Śląsku sanktuarium maryjnym przede wszystkim myśleli i zabiegali o utworzenie domu zakonnego. W tym czasie inni polscy oblaci przybywali do Polski licząc, że z czasem zostanie utworzona osobna polska prowincja. Sposobem na jej erygowanie były powołania do zgromadzenia.
6 czerwca 1920 Rada Generalna erygowała pierwszy dom oblacki w Krotoszynie. Został on poddany bezpośrednio władzy superiora generalnego w Rzymie. Już 1 lipca tegoż roku oblaci wprowadzili się do nowej placówki. Pierwszym superiorem został o. Paweł Czekaj . Krotoszyńska siedziba oblatów nie była ich własnością, a budynek Małego Seminarium Duchownego Ojców Oblatów nie był w stanie pomieścić wszystkich zgłaszających się chłopców, dlatego o. Teofil Nandzik nabył za kwotę 300 tys. marek Zakład Wychowawczy im. Grottowskiego w Lublińcu.
Placówka w Lublińcu
Był to obszerny budynek przystosowany do funkcji dydaktyczno–mieszkalnych z parkiem, ogrodem oraz polem uprawnym o łącznej powierzchni 16 ha. Po załatwieniu formalności 24 marca 1922 przybyła z Krotoszyna do Lublińca dwudziestoosobowa grupa juniorów oblackich wraz z wychowawcami. Przeznaczeniem lublinieckiej placówki było kształcenie chłopców, którzy deklarowali chęć wstąpienia po maturze do Zgromadzenia. Na początku wojny w 1939 roku zlikwidowano Małe Seminarium, a zgromadzeniu pozostawiono kaplicę i część domu. 21 listopada 1941 utworzono, na mocy dekretu wikariusza generalnego ks. Franciszka Strzyża, przy kaplicy seminaryjnej kurację św. Stanisława Kostki, który to fakt potwierdzono w 1985 roku. Po powrocie polskich oblatów po II wojnie światowej uruchomiono ponownie Małe Seminarium. Jednak 3 lipca 1952 zlikwidowano szkołę, zabierając budynek jej prawowitym właścicielom. Akcja była z góry przygotowana przez Urząd Bezpieczeństwa. Przyjechała nawet ekipa murarzy, którzy na zewnątrz i wewnątrz zabranej części zbudowali mur, a na elewacji byłego już junioratu zawieszono tablicę „Zakład Dzieci Głuchych w Lublińcu”.
Superiorzy lublinieccy
- o. Jan Wilhelm Kulawy OMI (1922-1925)
- o. Teofil Nandzik OMI (1925-1931)
- o. Józef Cebula OMI (1931-1937)
- o. Karol Brzezina OMI (1937-1939)
- o. Kornelius Ingmann OMI (1939-1945)
- o. Paweł Koppe OMI (1945-1947)
- o. Szczepan Całujek OMI (1947-1953)
- o. Józef Krawczyk OMI (1953-1956); (1960-1966)
- o. Franciszek Mucha OMI (1956-1958)
- o. Maksymilian Górnik OMI (1958-1960)
- o. Mikołaj Hentrich OMI (1966-1972)
- o. Kazimierz Świtała OMI (1972-1978)
- o. Brunon Wielki OMI (1978-1984)
- o. Antoni Boczar OMI (1984-1990)
- o. Antoni Walisko OMI (1990-1996)
- o. Józef Niesłony OMI (1996-2002)
- o. Andrzej Korda OMI (2002-2008)
- o. Bernard Briks OMI (2008-2011)
- o. Waldemar Janecki OMI (2011-2017)
- o. Lucjan Osiecki OMI (2017-nadal)
Placówka w Katowicach - Koszutce
Drugą placówką oblacką w diecezji katowickiej była założona w 1936 roku kaplica wraz domem w Katowicach-Koszutce. W 1956 roku została rozbudowana, a przy obecnym kościele pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa erygowano 8 grudnia 1940 parafię.
Bibliografia
R. Boudens, J. Katzer, Eugeniusz de Mazenod. Miał serce wielkie jak świat, Poznań 1995; Krzysztof Kanclerz, U świętego Stanisława Kostki w Lublińcu, Lubliniec 2018; J. Kiedos, Katolickie szkolnictwo kościelne na terenie diecezji katowickiej w latach międzywojennych, Katowice 1998, s.169-170; J. Pielorz, Błogosławiony Józef Cebula OMI (1902- 1941). Wychowawca młodzieży i męczennik za postawę kapłańską, Poznań 2005, s. 24-28, 32-39, 45-46; Misjonarze Oblaci Maryi Niepokalanej w Lublińcu, Lubliniec 1992, s. 9-19, 29; Przegląd Administracji Apostolskiej Śląska Polskiego 1924, s. 35; Schematyzm Diecezji Śląskiej 1927, s. 105; RDŚ(K) 1930, s. 149-150; RDŚ(K) 1931, s. 58; RDŚ(K) 1932, s. 157-158; RDŚ(K) 1934, s. 113-114; RDŚ(K) 1936, s. 247; RDŚ(K) 1938, s. 127; RDK 1970, s. 252-253.