Machalica Augustyn

Machalica Augustyn (1880-1969), proboszcz parafii św. Katarzyny w Jastrzębiu Górnym

Urodził się 8 sierpnia 1880 w Dziedzicach, syn Jerzego. Po ukończeniu pięciu klas niemieckiej szkoły ludowej w Bielsku rozpoczął w 1895 roku naukę w gimnazjum polskim w Cieszynie, gdzie 20 lipca 1903 zdał egzamin maturalny, po czym wstąpił do Seminarium Duchownego w Widnawie. Tam też został 23 lipca 1907 wyświęcony na kapłana i skierowany na placówkę duszpasterską do Ustronia (obecnie diecezja bielsko-żywiecka).

W 1920 roku został przeniesiony do Niemieckiej Lutyni, na Zaolziu, gdzie pracował przez 3 lata. Uczył tam religii w polskiej i niemieckiej szkole, a także w dwu szkołach w sąsiednich Wierzniowicach i Polskiej Lutyni. Jako kapłan katolicki, a także z powodu swoich polskich przekonań, był prześladowany przez władze czeskie. Trzykrotnie był aresztowany i więziony w czeskich obozach, najpierw w Boguminie, a po kilku tygodniach w Ostrawie, potem w Lipniku, skąd wypuszczono go dopiero w wyniku interwencji polskich posłów w Pradze. Aresztowania po raz czwarty uniknął, gdyż zdołał zbiec przez rzekę Olzę na stronę polską, do Godowa. Ponieważ w tym samym czasie wolne było probostwo w Kończycach Wielkich w powiecie zebrzydowickim, w grudniu 1922 roku mianowano go administratorem tej parafii. 1 czerwca 1923 został proboszczem w Małych Kończycach, a po dziewięciu latach 27 kwietnia 1932 przeszedł do parafii św. Katarzyny w Jastrzębiu Górnym.

W 1940 roku gestapo wydaliło go z plebanii. Dalsze lata okupacji spędził w Domu Starców w Pielgrzymowicach. U schyłku wojny, w obawie przed dalszymi represjami, schronił się w klasztorze Sióstr de Notre Dame w Strumieniu. Po przejściu frontu powrócił do Jastrzębia Górnego na stanowisko proboszcza tamtejszej parafii.

W listopadzie 1949 roku został wicedziekanem dekanatu żorskiego, a w 75-lecie swoich urodzin – mianowany 23 lipca 1955 dziekanem honorowym. 1 lipca 1959 na własną prośbę przeszedł w stan spoczynku. Będąc już na emeryturze, pozostał nadal czynnym duszpasterzem, obchodząc uroczyście (7 sierpnia 1967) jubileusz diamentowych godów kapłańskich (60 rocznica święceń). Przed 1939 rokiem był odznaczony Gwiazdą Górnośląską i Medalem Niepodległości. Zmarł 24 kwietnia 1969 w Jastrzębiu Górnym i tam został pochowany.

Bibliografia

AAKat, Akta personalne ks. Augustyna Machalicy; P. Porwoł, Machalica Augustyn (hasło), [w:] Słownik biograficzny, s. 251; Schematyzm 1938-1958; E. Wichura-Zajdel, Z dziejów duchowieństwa śląskiego w czasie wojny 1939-1945, Warszawa 1968, s. 153, 160; J. Żurek, Ruch "księży patriotów" w województwie katowickim w latach 1949-1956, Warszawa-Katowice 2009, s. 124 i nn.