Kościół Trójcy Świętej w Rachowicach

Nazwa Rachowice po raz pierwszy została wymieniona w "Liber Fundationis Episcopatus Wratislaviensis". Wtedy też pojawiły się tutaj wzmianki o istnieniu kościoła. W 1475 roku wieś i dwór od rycerza Mikołaja Bierawa kupił Christopf Dziecko. W 1571 roku majątek przeszedł w ręce Larischów, by w 1602 roku stać się własnością rodu Orzeski von Syrin. W latach 1625-1711 właścicielami Rachowic pozostawali Holly. W 1720 roku majątek nabył Gabriel Wyhowski, który 10 lat później sprzedał go hrabiom von Hoditz, właścicielom dóbr sośnicowickich. Podczas II wojny światowej na terenie wsi istniał obóz jeniecki, w którym głównie przebywali Brytyjczycy. W styczniu 1945 roku plebanię podpalili czerwonoarmiści. Spłonęły wówczas wszystkie dokumenty i księgi metrykalne.

Parafia w Rachowicach po raz pierwszy została wzmiankowana w 1447 roku. Najstarszą część obecnego kościoła stanowi murowane prezbiterium z zakrystią z 1668 roku. Do drewnianej nawy od zachodu w latach 1679-1688 dostawiono wieżę o konstrukcji słupowej. W 1705 roku zniszczył ją pożar, stąd też odbudowano ją w 1787 roku. Kościół orientowany, o konstrukcji zrębowej; wokół soboty wsparte na słupach z zastrzałami. Nawa na rzucie zbliżonym do kwadratu. Od wschodu przylega do niej węższe prezbiterium zamknięte trójbocznie, z charakterystycznymi dla gotyckich kościołów skarpami. Murowane prezbiterium i zakrystia zostały wydzielone łukiem tęczowym o wykroju półkolistym. Sklepienie kolebkowe z lunetami. Dwuspadowy dach kryty gontem, zwieńczony sygnaturką.

Wyposażenie kościoła jest głównie barokowe. W ołtarzu głównym z 1679 roku znajduje się obraz przedstawiający Trójcę Świętą. Wokół rzeźby św. Katarzyny i św. Barbary. W XVIII-wiecznych ołtarzach bocznych znajdują się wizerunki Piety i św. Antoniego. W kościele mieści się także XIX-wieczna ambona. Ponadto znajdują się tutaj XVII-wieczny dębowy portal oraz pochodzące jeszcze z XV wieku kute drzwi prowadzące do zakrystii. W latach 2008-2009 wykonano nowe organy, projektu prof. Juliana Gembalskiego na wzór wcześniejszych z XVIII wieku i zachowano oryginalny prospekt organowy z XVII wieku. Wykonawcą instrumentu był organmistrz Henryk Hober z Olesna.

Kościół stoi pośrodku cmentarza. Otacza go drewniano-murowane ogrodzenie z przełomu XVIII i XIX wieku. Zostało nakryte dwuspadowym, drewnianym daszkiem.

• Kościół jest wpisany do rejestru zabytków woj. śląskiego (nr rej.: A/357/60 z dnia 10.03.1960 - woj. katowickie oraz A/686/2020 z dnia 7.08.2020 - woj. śląskie).

• Kościół leży na Szlaku Architektury Drewnianej woj. śląskiego na trasie głównej i w pętli gliwickiej. W pobliżu kościoła przebiega Szlak Powstańców Śląskich.

Bibliografia

Katalog zabytków sztuki w Polsce. Województwo katowickie, [red.] I. Rejduch-Samkowa, t. VI, z. 5, s. 67-69; J. Pudełko, Uroczystość błogosławieństwa nowych organów w Rachowicach, Gliwice 2009, s. 19; www.sad.slaskie.travel