Jan I

Z e-ncyklopedia

Św. Jan I (zm. 526), papież

Na urzędzie papieskim pozostawał od 13 sierpnia 523 do 18 maja 526.

Urodził się w Toskanii. W chwili wyboru na Stolicę Piotrową był już schorowanym i w podeszłym wieku diakonem. Poprzednio popierał prowschodniego antypapieża Wawrzyńca, ale 16 września 506 podporządkował się prawowitemu papieżowi Symmachowi. Papież Jan I był szanowanym przyjacielem filozofa i męża stanu, Boecjusza (480-524), który wiele razy zasięgał rad u papieża. Wybór Jana I był odzwierciedleniem wzrostu znaczenia stronnictwa prowschodniego po ponownym zjednoczeniu Wschodu z Zachodem, który nastąpił za pontyfikatu papieża Hormizdasa. Papież Jan I, za radą Dionizego Mniejszego, wprowadził aleksandryjski sposób obliczania daty Wielkanocy, który przyjął się na całym Zachodzie.

Przed wyborem Jana na papieża Justyn I (518-527) podjął decyzję, która rzuciła cień na pontyfikat nowego papieża. Mianowicie na podległym mu obszarze przywrócił on dawne prawa wymierzone przeciw heretykom, które rozpoczęły prześladowanie arian, w tym wielu Gotów. Arian zmuszano do wyrzeczenia się ich wiary i burzono im kościoły. Takie postępowanie oburzyło króla Italii Teoderyka I (493-526), który był arianinem i Gotem i pozostawał w dobrych relacjach z katolikami. Teoderyk wezwał Jana I do Rawenny, by ten stanął na czele delegacji biskupów i senatorów udających się do Konstantynopola, by nakłonić cesarza do zaprzestania prześladowań. Papież postąpił roztropnie i zgodził się podjąć tego zadania, gdyż obawiał się o los katolików na Zachodzie.

Jan był pierwszym papieżem, który opuścił Italię, udając się na Wschód. Gdy dotarł do celu podróży, krótko przed Wielkanocą, został uroczyście przyjęty przez mieszkańców całego miasta. Sam cesarz pokłonił sie przed nim, a w święto Wielkanocy papież zasiadł na tronie wyższym od tronu patriarchy. Mszę odprawiono w obrządku łacińskim i to papież nałożył cesarzowi tradycyjną koronę wielkanocną, a nie patriarcha.

Cesarz Justyn I przyjął większość żądań króla Teoderyka poza tym, które mówiło, że nawróceni pod przymusem arianie mogą powrócić do swojej pierwotnej wiary. Według Teoderyka misja ta zakończyła się niepowodzeniem i był bardzo rozgniewany uroczystym przyjęciem papieża. Co więcej, doszukując się zdrady skazał na śmierć swojego ministra Boecjusza i inne czołowe osobistości zarzucając im korespondencję z Justynianem. Nie jest wiadome, co uczynił z innymi legatami, ale papież otrzymał rozkaz pozostania w Rawennie do dyspozycji króla. Zanim Teoderyk wydał decyzję co dalej z osobą Jana I, ten schorowany i zmęczony trudami podróży zmarł 18 maja 526. Jego ciało, które stało się obiektem czci i cudów, przewieziono do Rzymu i pochowano 27 maja w nawie Bazyliki Świętego Piotra. Epitafium, czci go jako ofiarę dla Chrystusa.

  • Wspomnienie liturgiczne przypada 18 maja.

Bibliografia

John Norman Davidson Kelly, Encyklopedia papieży, przeł. i uzup. Tadeusz Szafrański, wyd. PIW, Warszawa 2006.