Czaja Paweł

Z e-ncyklopedia

Czaja Paweł (1874-1947), dziekan, proboszcz parafii św. Józefa w Chorzowie

Czaja Pawel.jpg

Urodził się 16 lutego 1874 w Pielgrzymowicach w rodzinie Jacka i Anny z d. Kroemer. Po ukończeniu szkoły ludowej uczył się w Gimnazjum im. św. Macieja we Wrocławiu, gdzie w 1895 roku zdał egzamin dojrzałości. W tym samym roku rozpoczął studia na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Wrocławskiego. W konwikcie biskupim był aktywnym członkiem Kółka Polskiego będąc kolejno jego sekretarzem, wiceprezesem i prezesem. Święcenia kapłańskie przyjął 1 czerwca 1899 we Wrocławiu z rąk kard. G. Koppa.

Po święceniach został skierowany jako wikariusz do parafii Niepokalanego Poczęcia NMP oraz katecheta w Katowicach. 28 września 1910 został ustanowiony kuratusem, a 9 stycznia 1913 - proboszczem przy kościele św. Józefa w Królewskiej Hucie. W tym czasie pod jego opieką w parafii działały polskie i niemieckie organizacje katolickie. Wraz z proboszczem parafii św. Jadwigi ks. F. Tyllą zorganizował Caritasverband - Bezirk Koenigshuette organizujący pomoc charytatywną na terenie miasta.

W okresie międzywojennym uchodził za zdeklarowanego Niemca. Zarówno w strukturze Administracji Apostolskiej oraz później w diecezji pełnił funkcję sędziego prosynodalnego, a od 1931 roku zastępcy przewodniczącego Komisji Muzyki Kościelnej diecezji katowickiej. W uznaniu zasług został mianowany w 1931 roku radcą duchownym i kanonikiem honorowym Kapituły Katedralnej w Katowicach. W 1923 roku był kapelanem więziennym w Królewskiej Hucie. Parafia św. Józefa należała do tych, w której regularnie odprawiano nabożeństwa niemieckie. Ks. Czaja erygował 20 stycznia 1937 Parafialną Akcję Katolicką w swojej parafii, a także przewodniczył kolegium redakcyjnemu "Wiadomości Parafii św. Józefa" w latach 1935-1939.

Z chwilą wybuchu wojny bp S. Adamski ustalił odpowiednim dekretem (październik 1939) zasady sprawowania władzy wikariusza generalnego. Instrukcja przewidywała kolejność przekazywania urzędu na wypadek aresztowań wymienionych w nim duchownych. Wśród tego grona znalazł się także ks. Czaja, który następnie, po wydaleniu biskupów katowickich (28 lutego 1941) otrzymał delegację do sprawowania sakramentu bierzmowania. W latach II wojny światowej był dziekanem dekanatu chorzowskiego. W 1947 roku przeszedł w stan spoczynku. Zmarł 13 października 1947 w szpitalu św. Jadwigi w Chorzowie, a został pochowany na cmentarzu przy kościele św. Józefa w Chorzowie.

Bibliografia

Akta personalne ks. Pawła Czaji; Schematismus 1912; Schematyzm 1924-1947; WD 1930, nr 2, s. 48; 1947, nr 5, s. 140; Myszor, Historia diecezji, s. 86, 210, 296-297, 297, 353; Olszar, Duchowieństwo, s. 183, 199, 240-242, 366-374, 495, 607.