Cebula Józef

Z e-ncyklopedia

Bł. Józef Cebula OMI (1902-1942), męczennik

Cebula Jozef1.jpg
pomnik w Lublińcu

Urodził się 23 marca 1902 w Malni k. Opola w rodzinie Adriana i Rozalii z domu Buhl. Ojciec pracował jako chałupnik. Po ukończeniu szkoły podstawowej w Malni rozpoczął edukację w Seminarium Nauczycielskim w Opolu (Königliche Katholische Präparanden-Anstalt). Pod koniec 1918 roku ciężko zachorował na zapalenie opłucnej. Musiał poddać się 16 stycznia 1919 operacji, po której w kwietniu tegoż roku odesłano go do domu jako nieuleczalnie chorego. Pierwszą konsekwencją jego choroby było przerwanie edukacji, co też zamykało na jakiś czas możliwości studiowania. Edukację kontynuował w utworzonym 4 kwietnia 1920 przez ks. Pawła Rogowskiego gimnazjum w Lublińcu. Ponieważ szkoła po jednym semestrze została zamknięta edukację na średnim poziomie ukończył w czerwcu 1921 roku w Krotoszynie, gdzie ojcowie oblaci założyli Niższe Seminarium Duchowne. Związał się wtedy już na stałe ze zgromadzeniem oo. Oblatów Maryi Niepokalanej. 14 sierpnia 1921 wstąpił do oblackiego nowicjatu w Markowicach k. Inowrocławia, a 15 sierpnia 1922 złożył pierwsze śluby zakonne. Ponieważ oblaci nie mieli wtedy jeszcze w Polsce własnego seminarium duchownego, o. Józefa wysłano na studia filozoficzne do Liège w Belgii. Po roku wrócił do Lublińca. Tam odbył najpierw junioracką formację, a następnie kontynuował studia filozoficzno-teologiczne. Wieczyste śluby zakonne złożył 15 sierpnia 1923, a święcenia kapłańskie przyjął 5 czerwca 1927 z rąk bpa Arkadiusza Lisieckiego. Prymicyjną Mszę świętą sprawował 13 czerwca 1927 w kościele parafialnym w Otmęcie.

Po święceniach kapłańskich o. Józef Cebula skierowany został do pracy w Lublińcu, w Małym Seminarium, jako nauczyciel i wychowawca oraz spowiednik. W latach 1928-1930 głosił kazania w kościele św. Mikołaja w Lublińcu. 4 sierpnia 1931 mianowano go superiorem (przełożonym) klasztoru w Lublińcu co wiązało się równocześnie ze stanowiskiem dyrektora Małego Seminarium Duchownego Ojców Oblatów. Funkcję tę pełnił przez przez 6 lat. W lutym 1936 roku wysunięto jego kandydaturę na prowincjała polskiej prowincji oblackiej. Wzbraniając się przed tą nominacją przedstawił generałowi Zgromadzenia powody, dla których nie powinien zostać prowincjałem. Przełożony generalny przystał w końcu na sugestie o. Cebuli (zwłaszcza zdrowotne) i odwołał jego kandydaturę. 1 sierpnia 1937 mianowany został superiorem klasztoru oraz mistrzem nowicjuszy w Marklowicach.

Wraz z wybuchem wojny w 1939 roku część zakonników w Markowicach została skierowana we wrześniu do pracy przymusowej na miejscowym folwarku, a w październiku został na wszystkich nałożony areszt domowy. 7 grudnia zarządca majątku w Markowicach wydał rozkaz burzenia w Uroczystość Niepokalanego Poczęcia Matki Bożej figur Matki Bożej w dwóch okolicznych kapliczkach. O. Cebula sprzeciwił się temu rozkazowi, mówiąc swoim podwładnym: Kto chce być Oblatem, ten do rozbijania figur nie pójdzie. Wraz z innymi ojcami został więc 26 sierpnia 1940 aresztowany i wywieziony do obozu w Szczeglinie, skąd dwa dni później został zwolniony i odtransportowany do Markowic. Pod koniec października 1940 roku otrzymał rozkaz opuszczenia klasztoru. W listopadzie 1940 roku powrócił do klasztoru. Otrzymał wtedy pozwolenie na sprawowanie jednej Mszy św. niedzielnej w pobliskich parafiach Ludzisko i Rzadkwin. Nie wolno mu jednak było udzielać żadnych sakramentów św. Do tych rozkazów jednak się nie dostosował. 10 lutego 1941 o. Józef otrzymał zakaz sprawowania jakichkolwiek czynności kapłańskich. Nie podporządkował się jednak i temu zakazowi. 2 kwietnia 1940 został aresztowany i wywieziony do obozu w Inowrocławiu, a 18 kwietnia 1941 przewieziony do niemieckiego obozu w Mauthausen-Gusen k. Linzu. Został zabity 9 maja 1941 po trzech tygodniach przebywania w obozie. Jego ciało zostało spalone w obozowym krematorium. 13 czerwca 1999 papież Jan Paweł II ogłosił go w Warszawie błogosławionym w gronie 108 męczenników II wojny światowej.

  • 12 czerwca przypada wspomnienie liturgiczne bł. o. Józefa Cebuli.


Bibliografia

J. Pielorz, Martyrologium polskich oblatów 1939-1945, Poznań 2005, s. 56-59; tenże, Błogosławiony Józef Cebula OMI (1902-1941). Wychowawca młodzieży i męczennik za postawę kapłańską, Poznań 2005, s. 14-219; W. Jacewicz, J. Woś, Martyrologium polskiego duchowieństwa rzymskokatolickiego pod okupacją hitlerowską w latach 1939-1945, z. 5, Warszawa 1981, s. 404, 408, 410-411; K. Lubowicki, Cebula Józef (hasło), Słownik duchowieństwa, s. 65.