Brzuska Eugeniusz

Z e-ncyklopedia

Brzuska Eugeniusz (1885-1938), polityk, proboszcz w Ogrodzonej

ks. Eugeniusz Brzuska

Urodził się 7 marca 1885 w rodzinie Franciszka i Marii z d. Szrand. Ukończył polskie gimnazjum w Cieszynie (1905). W październiku 1905 roku podjął studia teologiczne w Seminarium Duchownym w Widnawie. Święcenia kapłańskie przyjął 21 lipca 1909.

Pierwszymi placówkami duszpasterskimi były: parafia w Zebrzydowicach w dekanacie frysztackim, a od 1910 roku - parafia w Skoczowie. Pracował jako katecheta w szkole powszechnej i wydziałowej „Macierzy Szkolnej” w Cieszynie. Następnie został skierowany do pracy w polskim gimnazjum realnym Towarzystwa Szkół Ludowych i „Macierzy Szkolnej” w Orłowej (1912-1919). Po śmierci ks. Józefa Londzina krótko kierował redakcją „Gwiazdki Cieszyńskiej”. Wszedł w skład Rady Narodowej Księstwa Cieszyńskiego i Związku Śląskich Katolików (1918). Po wkroczeniu Czechów na Zaolzie 23 stycznia 1919 został aresztowany i internowany na Morawach.

Po podziale Księstwa Cieszyńskiego zamieszkał na stałe w Bobrku koło Cieszyna, gdzie 22 marca 1919 został ustanowiony katechetą w męskim seminarium nauczycielskim. Obowiązki te pełnił do 31 sierpnia 1922, kiedy to na własne życzenie otrzymał przeniesienie do gimnazjum w Bielsku. 23 sierpnia 1922 w Bielsku, w czasie zjazdu delegatów Związku Śląskich Katolików wyłaniano kandydatów do Sejmu Śląskiego z Cieszyńskiego. Jednym z nich obok Karola Palarczyka był ks. Eugeniusz Brzuska. Zostali posłami w Sejmie Śląskim z ramienia Chrześcijańskiego Zjednoczenia Ludowego. Ks. Eugeniusz Brzuska był jednym z dwóch księży katolickich (obok ks. Karola Mathei), którzy w okresie międzywojennym brali udział w pracach Sejmu Śląskiego. W swoich wystąpieniach na forum Sejmu Śląskiego często upominał się o godziwe wynagrodzenia dla wszystkich pracowników sfery budżetowej, zwłaszcza dla nauczycieli, był zwolennikiem szkoły wyznaniowej. Zwolennik chadecji, zdecydowany przeciwnik sanacji.

W latach 1925-1927 piastował urząd wiceburmistrza miasta Cieszyna, był członkiem zarządu „Dziedzictwa bł. Jana Sarkandra” - organizacji oświatowo-kulturalnej zajmującej się prowadzeniem drukarni, księgarni i biblioteki; członkiem i opiekunem stowarzyszenia „Opieka nad Kształcącą się Młodzieżą Katolicką im. bł. Melchiora Grodzieckiego, opiekował się Związkiem Niewiast Katolickich i pracował jako kurator konwentu ss. elżbietanek w Cieszynie. W 1927 roku bp S. Adamski mianował go administratorem dóbr diecezjalnych; był ponadto odpowiedzialny za powstający w Krakowie gmach Wyższego Śląskiego Seminarium Duchownego, a także administrację majątku diecezjalnego w Kokoszycach. W 1934 roku wycofał się z działalności politycznej; został mianowany proboszczem w Ogrodzonej (obecnie diecezja bielsko-żywiecka). Tam dał się poznać jako gorliwy duszpasterz, dobry gospodarz, działacz charytatywny. Zmarł 8 października 1938, pochowany w Ogrodzonej.

Bibliografia

AAKat, Akta personalne ks. Eugeniusza Brzuski; Schematyzm (1927-1938); Nekrolog, WD 1938, nr 10, s. 380; GN 1938, nr 43, s. 618; D. Bednarski, Ks. Eugeniusz Brzuska (1885-1938), duszpasterz i działacz społeczno-polityczny, Katowice 2000; Golec, Bojda, Słownik, t. 1, s. 48-49; Mierzwa, Działalność wydawnicza, s. 124; Myszor, Historia diecezji, s. 23 i nn.; Olszar, Duchowieństwo, s. 522-524; WD 1927, nr 5, s. 36; Krzyżanowski, Kościół katolicki wobec mniejszości niemieckiej, s. 44, 59; W. Musialik, Górnoślązacy w parlamentach II Rzeczypospolitej (1919-1939), Opole 2004, s. 41 i nn.; W. Musialik, W kręgu polityki i władzy, s. 54 i nn.