Bractwo Najświętszego Serca Pana Jezusa
Początki kultu Serca Jezusowego widoczne są już w wiekach średnich, kiedy to niezależnie, w różnych miejscach, pojawiło się nabożeństwo do Serca Jezusowego. Od XVII wieku kult Najświętszego Serca rozszerzył się na cały Kościół. Do jego upowszechnienia przyczynili się św. Małgorzata Maria Alacoque oraz jej spowiednik, św. Jan Eudes. On właśnie jako pierwszy wprowadził w 1670 roku święto Serca Pana Jezusa, które było obchodzone odtąd we wszystkich domach założonego przez niego zgromadzenia misyjnego (eudystów). Dwa lata później otrzymał pozwolenie na odprawienie mszy św. o Sercu Pana Jezusa. Nabożeństwo zaś do Serca Jezusa łączył ściśle z nabożeństwem do Serca Maryi.
Główna zasługa w rozpowszechnieniu kultu Najświętszego Serca przypadła św. Małgorzacie Marii Alacoque (1647-1690) z klasztoru wizytek w Paray-le-Monial. Pan Jezus wielokrotnie objawiał świętej swoje Serce, a czcicielom Serca obiecywał liczne łaski. W piątek 10 czerwca 1675, po oktawie Bożego Ciała, miało miejsce ostatnie objawienie Jezusowego Serca świętej Małgorzacie Marii Alacoque. Jezus powiedział do niej: [..] żądam, aby pierwszy piątek po oktawie Bożego Ciała był odtąd poświęcony jako osobne święto ku czci Mojego Serca i na wynagrodzenie Mi przez komunię i inne praktyki pobożne zniewag, jakich doznaję.
Po długich wahaniach i dokładnych badaniach Stolica Apostolska uznała wiarygodność objawień św. Małgorzaty Marii i zezwoliła na obchodzenie tego święta. Pierwszy zatwierdził je papież Klemens XIII w 1765 roku. Na dzień uroczystości wyznaczono - piątek po oktawie Bożego Ciała. Pius IX w 1856 roku rozszerzył to święto na cały Kościół. Leon XIII 31 grudnia 1899 oddał Sercu Jezusowemu w opiekę cały Kościół i rodzaj ludzki. Papież Pius XI encykliką Miserentissimus Redemptor dodał do święta oktawę. Ogłosił także formularz mszalny i oficjum święta. Pius XII zaś opublikował w 1956 roku specjalną encyklikę Haurietis aquas, poświęconą czci Jezusowego Serca.
Wśród najpopularniejszych form kultu Serca Jezusa oprócz samej uroczystości jest odprawiane przez cały czerwiec nabożeństwo do Serca Jezusa, Litania do Serca Jezusowego, a także akt zawierzenia Sercu Jezusa. Również liczne zakony i bractwa poświęcone są Sercu Jezusa. Najbardziej znane zgromadzenia to: sercanie, sercanki, bracia Serca Jezusowego, siostry Sacré-Coeur oraz urszulanki Serca Jezusa Konającego.
Pierwsze bractwo Najświętszego Serca Pana Jezusa na terenie polskim powstało w 1705 roku. Uroczyste zainicjowanie bractwa, odbyło się rok później, 11 czerwca 1706, w pijarskim kościele pw. NMP Zwycięskiej (dziś katedra polowa WP przy ul. Długiej). Miejscem spotkań bractwa była boczna kaplica św. Krzyża. Członkowie bractwa podejmowali się również następujących pobożnych praktyk: odprawiania przynajmniej raz w miesiącu godzinnej adoracji wynagradzającej, uczestniczenia w piątkowej Mszy św. odprawianej w kaplicy bractwa, uczestniczenia w dorocznej uroczystości NSPJ, odprawienia tzw. Kwinkwenny (nabożeństwa pięciu piątków po uroczystości NSPJ: spowiedź św., Msza św. i adoracja).
Na terenie Górnego Śląska pierwsze tego typu bractwo powstało w Miedźnej (9 czerwca 1792).
Patrz również:
Bibliografia
J. Myszor, Duszpasterstwo parafialne na Górnym Śląsku w latach 1821-1914, Katowice 1991, s. 152; E-Kai, 6 III 2009.