Aleksander IV

Z e-ncyklopedia

Aleksander IV (1185-1261), papież

Na urzędzie papieskim pozostawał w latach 1254-1261.

Rinaldo dei Conti di Segni urodził się w 1185 roku w Jenne niedaleko Rzymu. Był bratankiem papieża Grzegorza IX. W jego rodzinie było również dwóch innych papieży wcześniejszy Innocenty III i późniejszy Innocenty XIII. Tytuł magistra uzyskał w 1221 roku na Uniwersytecie w Paryżu. Był subdiakonem papieskim. 18 września 1227 papież Grzegorz IX mianował go kardynałem – diakonem S. Eustachio. Również w 1227 roku został Kamerlingiem Świętego Kościoła Rzymskiego. Funkcję tę pełnił do roku 1231. 21 października 1232 został mianowany kardynałem – biskupem Ostii. Następnie był legatem papieskim w Viterbo i Lombardii. Pięć dni po śmierci Innocentego IV 12 grudnia 1254 podczas konklawe w Neapolu został wybrany na papieża. Kardynałowie chcieli konklawe przeprowadzić w Rzymie jednak nie udało się im opuścić Neapolu, ponieważ burmistrz zamknął bramy miasta. Przyjął imię Aleksander IV. 20 grudnia 1254 został intronizowany przez kardynała – protodiakona Riccardo Annibaldi. Kreował dwóch kardynałów na dwóch konsystorzach. Aleksander IV od początku swojego pontyfikatu musiał się zmierzyć z buntem na Sycylii. Prowadził bardziej pokojową politykę niż jego poprzednik w stosunku do Hohenstaufów. Jednak w marcu 1255 roku obłożył ekskomuniką przywódcę buntu Manfarda Sycylijskiego (syn cesarza Fryderyka II Hohenstaufa, pochodzący z nieprawego łoża), który był regentem Sycylii. Nie poparł również prawowitego dziedzica. Podjęte przez niego próby odbicia Sycylii nie powiodły się, a większość terytorium Państwa Kościelnego zostało utracone na rzecz Manfarda. 10 sierpnia 1258 Manfard koronował się na króla Sycylii w Palermo, co wprost zagroziło papieżowi. Papież uciekł do Viterbo, gdzie przebywał do śmierci. W 1256 roku Aleksander IV z kilku italskich wspólnot pustelniczych założył pustelniczy zakon augustianów nadając mu regułę św. Augustyna. Kanonizował Klarę z Asyżu, założycielkę zakonu klarysek. 25 maja 1261 zmarł w Viterbo, niedługo po tym jak Manfard został wybrany rzymskim senatorem. Aleksander IV został pochowany w katedrze S. Lorenzo w Viterbo.

Bibliografia

R. Fischer–Wollpret, Leksykon papieży, Kraków 2000, s. 68-69; R.P. McBrien, Leksykon papieży. Pontyfikaty od Piotra Apostoła do Jana Pawła II, Warszawa 2003, s. 152; M. Pollakówna, Aleksander IV, [w:] Encyklopedia Katolicka, t. I, Lublin 1997, kol. 326.