Św. Agata
Św. Agata, dziewica i męczennica
Tradycja (Metody z Konstantynopola) głosi, że Agata pochodziła z bogatego i szlachetnego rodu rzymskiego. Urodziła się w Katanii na Sycylii. Od najmłodszych lat poświęciła życie Bogu, dlatego nie przyjęła propozycji małżeństwa z namiestnikiem rzymskim (prefektem?) na Sycylii – Qvintusem (Quintien), w związku z czym na mocy edyktu cesarza Decjusza z 249 roku (obowiązek złożenia ofiar bożkom pogańskim) została uwięziona.
Nie zaparła się wiary, więc wysłano ją do Katanii i oddano pod kuratelę kobiety imieniem Afrodyta. Tam miała przyjąć zwyczaje pogańskie oraz zgodzić się na małżeństwo z Qvintusem. Zachowała jednak wiarę i czystość obyczajów. W konsekwencji Agata, postawiona przed trybunałem Ovintusa, odmówiła złożenia ofiary bożkom pogańskim. Poddana torturom (biczowanie, obcięcie piersi) poniosła śmierć męczeńską spalona na rozżarzonych węglach, najprawdopodobniej w 251 roku. Według legendy, w czasie wybuchu Etny rok po śmierci św. Agaty, jej szata (welon?) miała uratować Katanię od zniszczenia.
Jej kult jako Świętej szybko rozprzestrzenił się na świecie. Imię Świętej Męczennicy wymieniano w kalendarzu Kościoła z Kartaginy (VI w.), martyrologiach łacińskich (św. Hieronima) i greckich (Synaxarion). Jeden z pierwszych kościołów ku czci Świętej (nie zachowany do czasów dzisiejszych) został zbudowany przy prowadzącej do Rzymu Drodze Aureliańskiej. Do najstarszych zachowanych kościołów poświęconych tej Świętej zalicza się rzymskie świątynie: ariańską Sant’Agata dei Goti (wzgórze Subura w Rzymie; prawdopodobnie V w.) oraz Sant’Agata in Transtevere (VIII w.). Jej imię wymienia się w Kanonie Rzymskim. Jest patronką kominiarzy, ludwisarzy, pielęgniarek.
W pobożności ludowej modlitwa za jej wstawiennictwem ma chronić przed pożarami. Św. Agata jest też orędowniczką w chorobach piersi. Na obrazach przedstawiana z atrybutami męczeństwa: kleszczami, rozżarzonymi węglami, tacą, na której położone są jej piersi lub symbolami czystości. Tradycja głosi, że w 1050 roku jej relikwie złożono w Konstantynopolu. Ostatecznie, w 1126 (1127) roku zostały one przeniesione do kaplicy dedykowanej jej imieniu w katedrze w Katanii.
- Wspomnienie liturgiczne przypada 5 lutego. W tym dniu błogosławi się chleb, sól i wodę.
Bibliografia
[Bénédictins de Paris], Vies des Saints et des bienheureux, Paris 1936, s. 114-117; J. de Voragine, La légende dorée, red. A. Boureauque Paris 2004; Foto: Web Gallery of Art.
| |||||
| |||||